ارزیابی اثرات محیط زیستی پروژه های گردشگری جنگل با روش اصلاح شده RIAM (مطالعه موردی: پارک جنگلی ارغوان، استان ایلام)

مدیریت بهینه جنگل مستلزم استفاده چندگانه مطابق با اصول پایداری زیست بوم های طبیعی است. امروزه با افزایش روزافزون تقاضا برای گردشگری جنگل، پژوهش درزمینه ارزیابی اثرات محیط زیستی توسعه این کاربری ضروری است. در پژوهش پیش رو، اثرات محیط زیستی دو گزینه اجرا (دو فاز ساختمانی و بهره برداری) و عدم اجرای پروژه گردشگری پارک جنگلی ارغوان واقع در بخش زاگرسی استان ایلام با استفاده از روش RIAM اصلاح شده در چهار محیط بیولوژیکی- بوم شناختی، فیزیکی- شیمیایی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی- عملکردی ارزیابی شد. اصلاح انجام شده در روش RIAM شامل استفاده از منطق فازی و فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) در اولویت بندی معیارهای ارزیابی بود. نتایج نشان داد که مقدار شاخص ارزیابی روش مرسوم در هر دو گزینه اجرا و عدم اجرای پروژه مثبت بود، اما مقدار آن در گزینه اجرا حدود دوبرابر گزینه عدم اجرا به دست آمد. همچنین، نتیجه مقایسه شاخص ارزیابی روش اصلاحی نسبت به روش معمول حاکی از کاهشی ناچیز (حدود شش درصد) در گزینه اجرا و کاهشی قابل توجه (حدود 115 درصد) در گزینه عدم اجرا بود. براین اساس، نتایج ارزیابی با فرض رعایت پیش فرض های اجرایی بیانگر آثار مثبت بیشتر در گزینه اجرای پروژه بود. اگرچه تحلیل نتایج روش اصلاحی به پژوهش های تکمیلی بیشتری نیاز دارد، اما به دلایل ذهنی بودن ماهیت ارزیابی، وجود خطا در سنجش معیارها، عدم قطعیت در پیش بینی اثرات و روابط داخلی زیاد بین عناصر ارزیابی، استفاده از منطق فازی و ANP در راستای بهبود نتایج ارزیابی اثرات محیط زیستی ضروری به نظر می رسد.