بررسی اثر و مکانیسم های فارماکولوژیک دخیل در اثرات ضد کولیت اسانس گیاه سقز(Pistacia atlantica subsp. kurdica) در موش صحرایی

گیاهsubsp. kurdica  Pistacia atlantica (به زبان فارسی سقز) یکی از مهم ترین گونه های متعلق به خانواده Pistaciaceae می باشد که دارای خواص درمانی مختلفی از جمله درمان زخم های گوارشی، التهاب دستگاه گوارشی و نیز کولیت اولسراتیو می باشد.

در این مطالعه ما به بررسی اثر ضد کولیت اسانس گیاه سقز و مکانیسم فارماکولوژیکی این اثر در مدل موش ویستار می پردازیم.

تعداد 60 سر موش نر از نژاد ویستار به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. موش ها به طور تصادفی به 6 گروه تقسیم شدند. سه گروه تحت درمان با گیاه در 3 دوز مختلف (25، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم) تیمار شدند. القای کولیت با استفاده از تجویز مقعدی استیک اسید 3 درصد انجام شد. تجویز اسانس به صورت خوراکی و داروی استاندارد سولفاسالازین با استفاده از گاواژ به مدت یک هفته انجام شد. تعیین شدت بیماری و میزان اثربخشی فرآورده گیاه بر اساس اسکوربندی ماکروسکوپی، بررسی هیستوپاتولوژی و تعیین اسکور میکروسکوپی و میزان فعالیت Cox-2 مورد بررسی قرار گرفت.

در این مطالعه مشخص شد که اسانس سقز باعث کاهش چشمگیر اسکورهای ماکروسکوپی و میکروسکوپی کولیت می شود (01/0 P<). همچنین میزان فعالیت Cox-2 با تجویز اسانس صمغ گیاه سقز کاهش پیدا کرد (01/0 P<). بیشترین اثربخشی مربوط به دوز 100 میلی گرم بر کیلوگرم بود.

 این مطالعه نشان از اثر مثبت اسانس صمغ گیاه سقز در درمان بیماری کولیت اولسراتیو دارد. این اثر را می توان به فعالیت بازدارندگی این اسانس بر روی سیتوکین های پیش التهابی نسبت داد.