ژئوشیمی و تحولات دگرگونی اسکارن های کوه صاحب الزمان و نفوذی های همراه در شرق کرمان

کوه صاحب الزمان در 8 کیلومتری شمال شرق شهر کرمان و در مرز زون ارومیه دختر و ایران مرکزی واقع است. در این منطقه چند رخنمون از توده آذرین جوان با ترکیب دیوریتی که با توجه به شواهد چینه شناسی مربوط به دوران سنوزوئیک است، وجود دارد. این توده ها در سنگ ها ی آهکی کرتاسه نفوذ کرده و هاله های دگرگونی با رخنمون های کم ضخامت اسکارن ایجاد نموده اند. با توجه به خصوصیات کانی شناسی و ژئوشیمیایی، اسکارن های کوه صاحب الزمان در گروه اسکارن های کالک سیلیکاته قرار می گیرد. بر اساس مطالعات انجام شده، بر اساس تجزیه شیمیایی سنگ کل به روش XRFجهت مهاجرت یون های سیلسیم، منیزیم، آهن، و عناصر کمیاب از توده به سمت سنگ میزبان آهکی و در جهت مخالف انتقال کلسیم و منیزیم به سمت توده انجام شده است. کانی های اصلی سنگ های آذرین شامل پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آمفیبول و فلدسپار الکالن است. در بخش خارجی توده آذرین (آندواسکارن) مونتی سلیت نیز دیده می شود. در اسکارن های این ناحیه کانی های گارنت، کلینوپیروکسن، ایدوکراز، اپیدوت و کلسیت حضور دارند. بر پایه بررسی های ژئوشیمیایی، گارنت ها از نوع گروسولار-آندرادیت و کلینوپیروکسن از نوع دیوپسید است و ولاستونیت نیز وجود دارد. مقایسه ترکیب شیمیائی نمونه های اسکارن با سنگ های آذرین نشان می دهد، در شروع جایگزینی توده نقش اصلی در تامین سیالات متاسوماتیکی بر عهده سیالات داغ با منشاء جوی که در سنگ میزبان آهکی وجود داشته، بوده است و پس از جایگزینی و تبلور توده اصلی نفوذی، سیالات مشتق شده از توده نقش اصلی را ایفا کرده اند.