تخمین فشار منفذی در منطقه دشت گرگان با استفاده از پارامتر های فیزیک سنگ

فشار منفذی[1] یکی از پارامترهای کلیدی در مدل ژئومکانیکی است که امکان تصمیم گیری بهینه در مورد حفاری و برنامه ریزی چاه، بررسی یکپارچگی پوش سنگ و همچنین ارزیابی اهداف اکتشافی را فراهم می کند. با توجه به محدودیت های روش های اندازه گیری مستقیم فشار منفذی از جمله موفقیت آمیز نبودن آزمایش در سازند هایی با نفوذ پذیری بسیار پایین و انجام شدن آن پس از حفر چاه، تخمین فشار منفذی با استفاده از پارامتر هایی نظیر سرعت موج فشارشی درون چاه و سرعت های پردازش داده های لرزه ای روی خطوط لرزه ای و روابط فیزیک سنگ، حائز اهمیت و راه گشا در تمامی مراحل عمر یک مخزن می باشد و در حال حاضر تنها روشی است که می توان فشار منفذی را قبل از حفاری پیش بینی نمود.
مطالعات پیشین در کشور های حوضه خزر جنوبی وجود فرافشار[2] را اثبات کرده است، از این رو بررسی فشار منفذی در بخش ایرانی این حوضه در جهت کاهش ریسک حفاری و ارزیابی اهداف اکتشافی ضروری می باشد. در این پژوهش ابتدا در محل چاه اکتشافی، ثابت های روابط ایتون و باورز که فشار منفذی و تنش موثر را با سرعت موج فشارشی ارتباط می دهند به صورت محلی تعیین شد، سپس با استفاده از این روابط داده های چاه و سرعت های پردازش، فشار منفذی در محل چاه و روی خطوط لرزه ای تخمین زده شد. پس از تعیین دو ناحیه پرفشار و تعیین درصد فرافشار و بررسی روند تغییرات فرافشار در منطقه، به تحلیل و بررسی مکانیزم ایجاد ناحیه پرفشار و دلایل تغییرات فشار در نواحی مختلف منطقه نیز پرداخته شد و مکانیزم تحکیم نامتوازن به عنوان مکانیزم اصلی ایجاد ناحیه پرفشار مشخص شد.
[1] Pore pressure

[2] Over pressure