صفات خبری از نگاه ابن تیمیه و دیوبندیه

این مقاله به بررسی تطبیقی دیدگاه ابن تیمیه و مکتب دیوبندیه در مبحث تاویل صفات خبری می پردازد. در این مقاله مشخص می شود که دیوبندیه با ابن تیمیه، در مساله تاویل صفات خبری از جهاتی اتفاق نظر و از جهاتی دیگر، اختلاف نظر دارد.
ابن تیمیه در تمام صفات خبری، اصل را بر ظاهرگرایی گذاشته و به هیچ وجه تاویل را نپذیرفته و حتی اهل تاویل را افرادی منحرف می داند؛ اما علمای دیوبندیه در مساله رویت خداوند در قیامت، مانند ابن تیمیه تمسک به ظاهر آیات و روایات نموده و آن را اثبات می کنند. در مساله اثبات جهت و مکان برای حق تعالی، برخلاف ابن تیمیه، این دو صفت را از خداوند سلب می کنند؛ ولی در مورد صفات دیگری نظیر (یدالله، وجه الله، استوای بر عرش)، دچار اختلاف آرا شده اند. برخی نیز مانند ابن تیمیه ظاهرگرا شده و برخی دیگر برخلاف او قائل به جواز تاویل هستند.
در این نوشتار پس از معرفی اجمالی ابن تیمیه، مکتب دیوبندیه و صفات خبری، به بررسی تطبیقی دیدگاه ابن تیمیه و دیوبندیه راجع به مصادیق صفات خبری می پردازیم.