سنگ شناسی، زمین شیمی و خاستگاه گرانیت ریگ ملک، جنوب شرق زاهدان

توده گرانیتوئیدی ریگ ملک در شرق آتشفشان تفتان، جنوب شرق زاهدان و در پهنه زمین درز سیستان قرار دارد. این توده به سن الیگومیوسن درون فلیش های ائوسن نفوذ کرده و در محل تماس، دگرگونی مجاورتی ضعیفی را ایجاد نموده است. ترکیب سنگ شناسی این توده از گرانیت، سینوگرانیت، مونزوگرانیت، گرانودیوریت، تونالیت، پگماتیت و دیوریت است. این سنگ ها از کانی های کوارتز، پلاژیوکلاز، ارتوکلاز، بیوتیت و هورنبلند تشکیل شده اند و بیشتر دارای بافت های دانه ای و پگماتیتی هستند. شواهد سنگ شناسی گرانیتوئیدی کوه ریگ ملک از جمله وجود کانی های بیوتیت و هورنبلند نشان می دهد که این توده مانند گرانیت زاهدان بیشتر از نوع  I هستند. بررسی های زمین شیمیایی نشان می دهد که آن دارای ماهیت آهکی قلیایی تا کمی مایل به قلیایی و متاآلومین با خاستگاه I، غنی از عناصر خاکی نادر سبک (LREE) و عناصر سنگ دوست بزرگ یون (LILE)، فقیر از عناصر خاکی نادر سنگین (HREE) و عناصر با شدت میدان بالا (HFSE) هستند. نمودارهای بهنجارشده نمونه ها نسبت به گوشته آغازین و کندریت نشانمی دهد که نمونه ها در Eu تهی شدگی و اغلب الگوی مشابه دارند. ناهنجاری مثبت در عناصر Zr و Th و ناهنجاری های منفی در عناصر Nb, Sr و Ti نمونه ها مشابه الگوهای این عناصر در مناطق فرورانش است. براساس نمودارهای زمین ساختی ماگمایی، سنگ های گرانیتوئیدی ریگ ملک وابسته به محیط های برخوردی است. شواهد زمین شیمیایی نمونه های سنگی گرانیتوئید ریگ ملک نشان داد که جدایش بلوری تنها فرآیند موثر در دگرگونی های ماگمایی سازنده این توده نبوده، بلکه امکان وجود چند فاز یا ذوب بخشی یک فاز با درجات متفاوت نیز وجود داشته است. به نظر می رسد که تشکیل این توده گرانیتوئیدی در پهنه زمین درز سیستان وابسته به برخورد قطعه های لوت و افغان باشد.