علم و دانش آکادمیک روسیه در سده نوزدهم در حوزه تاریخ نگاری رنسانس بلغارستان

در سال 1762م. هرمونک پائیسی خیلندارسکی کتاب دست نویس خود یعنی «تاریخ اسلونیایی- بلغاری» را به پایان رساند. کتابی که او در صومعه زاگرافسک نوشتن آن را آغاز کرد، در صومعه خیلندارسک واقع در کوه مقدس آتوس به پایان رسید. در دوره رنسانس بلغاری، بین سال های 1765 و 1882، کتاب «تاریخ اسلونیایی-بلغاری» در بلغارستان بیش از 70 بار تصحیح و ویراستاری شد. روسیه در دهه 40 سده نوزدهم به نسخه های دست نویس و تصحیح شده کتاب پائیسی علاقه مندی زیادی نشان داد و حتی تا پس از آزادسازی بلغارستان از یوغ عثمانی آن را حفظ کرد. مقاله حاضر به احیای- به تعبیر ما- «تاثیر گذاری روسیه» در تاریخ‏نگاری بلغارستان سده های هجدهم و نوزدهم می پردازد. در مقاله حاضر به بررسی روابط میان واسیل آپریلوف (مهاجر بلغاری در اودسا) و برخی از دانشمندان روسیه در آن دوره (همچون یوری ونلین، ویکتور گریگوریویچ، نیکولای مورزاکویچ و دیگران) پرداخته می شود. این افراد نسخه های دست نویس تصحیح شده کتاب «تاریخ اسلونیایی -بلغاری» را که در آن زمان در روسیه وجود داشتند مطالعه کرده و به نوشتن نسخه های جدیدی از آنها در دهه های 40 و 50 سده نوزدهم در روسیه بسیار علاقه مند بودند.