بررسی فقهی حقوقی صحت وقف فضولی

یکی از مباحث مهم حوزه وقف، میزان إعتبار وقف فضولی است؛ چراکه برای إنشاء عقد وقف، واقف باید مالک مال مورد وقف باشد. شخص فضول، گاه از روی جهالت، تصور می کند که مال موردنظر از آن خود او است و آن را وقف می کند و گاه می داند که مال مزبور، مال غیر است اما با این وجود، إقدام به وقف آن می نماید. در میان فقی هان پیرامون صور فوق، سه دیدگاه وجود دارد: برخی وقف فضولی را با إجازه مالک صحیح می دانند؛ برخی دیگر وقف فضولی را صحیح نمی دانند، هرچند مالک إجازه دهد و به وقف از جانب فضول، راضی شود و برخی دیگر نیز با تفصیل در صحت وقف فضولی، بین وقف عام و خاص بر این باورند که وقف عام شبیه إیقاعات است و قبول در آن شرط نیست؛ زیرا در إیقاعات، إقدام های فضولی راه ندارد اما وقف خاص از زمره عقود است، در نتیجه، إقدام های فضولی در آن راه دارد. بنابراین می توان گفت قانون مدنی به تبعیت از انظار غالب فقی هان، وقف فضولی را با إجازه مالک قابل تنفیذ و صحیح می داند.