مطالعه ژئوشیمیایی آب و رسوب رودخانه بادآور، استان لرستان با نگرش زیست محیطی

هدف مطالعه حاضر، ارزیابی کیفیت آب و رسوبات رودخانه بادآور در شهرستان نورآباد (استان لرستان) است؛ به این منظور، 19 نمونه آب و 5 نمونه رسوب سطحی از رودخانه برداشت و شاخص های فیزیکوشیمیایی نمونه های آب (شامل pH، هدایت الکتریکی، غلظت یون های اصلی، آنالیز میکروبی و غلظت عناصر بالقوه سمی) و رسوب (شامل pH، ماده آلی، درصد کربنات، تبادل کاتیونی، غلظت عناصر اصلی و جزئی) اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهند عوامل طبیعی (انحلال هالیت، ژیپس و انیدریت، ته نشست کلسیت، آراگونیت، دولومیت و فرایند تبادل یونی) و انسانی (تخلیه فاضلاب های خانگی و رواناب های کشاورزی) مهم ترین فرایندهای کنترل کننده غلظت یون های اصلی در آب رودخانه بادآور هستند. غلظت عناصر بالقوه سمی به ویژه عنصر سرب در نمونه های آب به واسطه فعالیت های انسان افزایش یافته است. نتایج آنالیز میکروبی آب نیز نشان دهنده آلودگی آب رودخانه بادآور است. pH نمونه های رسوب خنثی تا قلیایی است. رسوبات حاوی مقدار زیادی ماده آلی و کربنات کلسیم هستند و ظرفیت تبادل کاتیونی رسوبات زیاد است. بر اساس نتایج آنالیز غلظت کل، رسوبات رودخانه بادآور به عناصر کادمیم، کروم، نیکل آلوده هستند. بر اساس محاسبه درجه آلودگی، نمونه های رسوب رودخانه بادآور در رده آلودگی درخور توجه تا بسیار آلوده به عناصر بالقوه سمی قرار دارند؛ این امر از فعالیت های انسان به ویژه تخلیه فاضلاب‏های شهری و رواناب های کشاورزی به رودخانه بادآور ناشی می شود.