بررسی علل قانون گریزی موتورسیکلت سواران در استفاده از کلاه ایمنی با استفاده از مدل سه شاخگی

امروزه در کشور ایران حدود 25 درصد از آمار کشته شدگان تصادفات را موتورسواران تشکیل می دهند که برابر گزارش های پزشکی قانونی، علت مرگ بیش از نیمی از موتورسواران، ضربه به سر عنوان شده است که در صورت استفاده صحیح از کلاه ایمنی، این تعداد تلفات به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش خواهد یافت. به این منظور، این مطالعه با هدف بررسی علل قانون گریزی راکبان موتورسیکلت در استفاده از کلاه ایمنی و کمک به تصمیم گیران جهت تنظیم برنامه های افزایش استفاده از کلاه ایمنی صورت گرفته است.

این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است؛ زیرا ارتباط بین متغیرهایی را که در ادبیات پژوهش شناسایی شده اند، در جامعه خاص مورد آزمون قرار می دهد و از نظر شیوه جمع آوری و تحلیل داده ها، یک پژوهش توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی (میدانی) با رویکرد پژوهش ترکیبی و نیز از حیث ماهیت، یک پژوهش هم بستگی است که سعی در شناسایی رابطه بین دو متغیر اصلی، مدل سه شاخگی و قانون گریزی موتورسواران در استفاده از کلاه ایمنی دارد. جامعه آماری این پژوهش، مدیران راهبردی و امنیتی در حوزه ترافیکی می باشند. حجم نمونه آماری، 60 نفر از این مدیران می باشند که به صورت تمام شمار انتخاب گردیده اند. جهت بررسی نظرات مدیران ترافیکی، پرسش نامه ای محقق ساخته تهیه شده و داده های جمع آوری شده نیز توسط آزمون هم بستگی اسپیرمن تحلیل گردیده است.

تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که هر سه فرضیه پژوهش تایید گردیده و مجموعه عوامل رفتاری، ساختاری و زمینه ای در قانون گریزی موتورسیکلت سواران در استفاده از کلاه ایمنی تاثیر دارند و عوامل زمینه ای تا حد بیشتری از متوسط در قانون گریزی موتورسیکلت سواران در استفاده از کلاه ایمنی موثر هستند و در مقایسه با عوامل ساختاری و رفتاری، به تقویت و بررسی بیشتری نیاز دارند.

با توجه به اهمیت روزافزون سیستم های هوشمند حمل ونقل، متاسفانه در کشور ما، برابر نتایج این پژوهش، استفاده بهینه از این سیستم ها دارای کمترین تاثیر را در جلوگیری از قانون گریزی موتورسیکلت سواران دارد که با راهکارهای مناسب از قبیل نوع شماره گذاری موتورسیکلت ها و... می توان حداکثر بهره برداری را از امکانات هوشمند موجود نمود.