درون یابی داده های مکانی با حل بازگشتی روش کمترین مربعات متحرک

مدیریت و اخذ تصمیمات موثر در بسیاری از حوزه های علمی و اجرایی نیازمند سطوح پیوسته و دقیق از داده های مکان مرجع است. معمولا چنین داده هایی مستقیما قابل اخذ نیستند و از داده هایی که به صورت نقطه ای جمع آوری می گردند، تولید می شوند. علاوه بر هزینه قابل توجه جمع آوری داده های نقطه ای، این داده ها به ویژه در مناطق وسیع یا صعب العبور به صورت پراکنده و نامنظم برداشت می شوند و در بسیاری از موارد با تغییرات زیاد در مقادیر مواجهند. گمانه های تحقیقاتی مربوط به اندازه گیری عیار مواد معدنی از جمله داده های مکان مرجع نقطه ای هستند که دارای ویژگی های پراکندگی، بی نظمی و همچنین تغییرات قابل توجه در مقادیر (شکستگی) هستند. با وجود اینکه پراکندگی و شکستگی داده ها در کارایی روش های درونیابی تاثیرگذار است ولی از روش های متداول، برای درونیابی انواع داده های معدنی استفاده می گردد. در این مطالعه، از تلفیق دو روش کمترین مربعات متحرک و کمترین مربعات بازگشتی یک روش درونیابی دقیق، قابل اعتماد و انعطاف پذیربرای درونیابی مواد معدنی پیشنهاد شده است. در روش پیشنهادی برای کشف شکستگی از مقادیر خطاهای ظاهری محاسبات کمترین مربعات استفاده شده است. در این روش، برای نقاط مرکزی یک آستانه پیوستگی (عدم شکستگی) بر اساس انحراف معیار مقادیر مشاهداتی تعیین می گردد، تا نقاط دارای شکستگی کشف و از محاسبه ارزش مقدار مرکزی حذف شوند. علاوه بر این، با استفاده از ویژگی بازگشتی، اندازه دامنه تاثیر به صورت دینامیک تعیین می گردد. در این روش برای هر نقطه مرکزی یک شعاع دامنه تاثیر منحصر به فرد متناسب با مقادیر و ساختار نقاط پیرامونی نقطه مرکزی تعیین می شود. دینامیک بودن اندازه شعاع دامنه تاثیر این امکان را فراهم می نماید که مقادیر ضرایب چندجمله ای و به تبع آن مقدار مرکزی با دقت و قابلیت اعتماد مطلوب تعیین شوند. کارایی روش پیشنهادی از طریق اعمال آن بر روی داده های شبیه سازی شده و همچنین مقایسه نتایج آن با نتایج حاصل از اجرای روش های متداول درونیابی بر روی داده های معدنی واقعی مورد ارزیابی قرار گرفته است. RMSE روش پیشنهادی با استفاده از روش اعتبارسنجی متقابل 10تایی برای عنصر کروم معادل 28.020 و برای آهن معادل 1.074 است. مقایسه این نتایج با روش های متداول درونیابی نشان می دهد در شرایط توزیع نامناسب و پراکنده داده ها، کارایی روش پیشنهادی در مورد هر دو دسته عناصر دارای غلظت و تغییرات قابل توجه و عناصر دارای غلظت پایین و سطوح تقریبا یکنواخت بالاتر است.