سیر تغییرات ساختهای سببی صرفی و نحوی در فارسی نو؛ پژوهشی پیکره بنیاد
پژوهش حاضر برای نخستین بار، ساختهای سببی صرفی و نحوی زبان فارسی نو را براساس ردهشناسی دیکسون (2012) بررسی پیکره بنیاد کرده است ؛ ازآنجاکه تاکنون پژوهشی که در گذر زمان و براساس پیکره، به این ساختها توجه کرده باشد، صورت نگرفته است، برآن شدیم تا در نوشتار پیش رو، درزمانی ساختهای سببی زبان فارسی نو را بررسی کنیم. برای این منظور، سی کتاب و از هر کتاب به طور تقریبی ده هزار واژه از قرون چهارم تا هفتم و همچنین دو قرن اخیر انتخاب شد؛ سپس ساختهای سببی صرفی و نحوی آن ها استخراج و براساس چارچوب یادشده، ازنظر صوری تحلیل شده و قرنهای مختلف نیز ازنظر نوع فعل سببی و بسامد وقوع با یکدیگر مقایسه شدهاند. پیکره این پژوهش شامل 772 ساخت سببی صرفی و نحوی بوده است. نتایج تحلیل پیکره نشان داد که کاربرد سازوکار نحوی محدود به قرنهای اخیر است و در قرون اولیه، نمونهای از این نوع ساخت یافت نشد. این مسئله با سیر تغییر زبان فارسی از زبانی ترکیبی به زبانی تحلیلی هم سو است. نتیجه دیگر پژوهش آن است که کاربرد ساختهایسببی از ابتدای فارسی نو به بعد کمابیش با سیر نزولی همراه بوده است بهطوریکه در قرن سیزدهم به کمترین میزان خود میرسد و سپس دوباره در قرن اخیر، افزایش مییابد؛ همچنین نتایج تحلیل دادهها نشان میدهد کهبرخلاف ساختهای سببی نحوی که با افزایش بسامد روبه رو بودهاند، از شمار سببیهای صرفی کاسته شده است؛ بهطوریکه در فارسی نو متاخر فعلهایی نظیر میراندن، آگاهاندن، شنواندن، گنداندن، فسراندن، پزاندن، براندن و فراموشاندن که در قرون اولیه کاربرد داشتهاند، کنار گذاشته شدهاند.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.