پاسخ های مورفوفیزیولوژیک و سیستم آنتی اکسیدانی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana B.) به تلقیح قارچ Piriformospora indica تحت تنش کادمیم

به‏ منظور بررسی نقش قارچ اندوفیت Piriformospora indica در بهبود صفات رویشی، فیزیولوژیک، مورفولوژیک و فعالیت آنزیمی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش عنصر سنگین کادمیم، آزمایشی درون ‏شیشه‏ ای به‏ صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح عنصر کادمیم (صفر، 5، 10، 15 و 20 میلی‏گرم در لیتر از منبع کلرید کادمیم) و دو سطح همزیستی قارچی (عدم تلقیح و تلقیح قارچ Piriformospora indica) بود. پس از گذشت 30 روز، برخی صفات رویشی، رنگیزه های فتوسنتزی، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی، نشت الکترولیت و پروتئین محلول اندازه گیری گردید. براساس نتایج تجزیه رگرسیون در تیمار عدم تلقیح وزن خشک ساقه (76 درصد) بیشترین حساسیت را در بین صفات وزن خشک اندام ‏های رویشی با افزایش غلظت کادمیم نشان داد. از طرفی همزیستی قارچی سبب بهبود وزن خشک ریشه (57 درصد) در گیاهچه‏های همزیست شد. در بین صفات مورفولوژیک، سطح برگ با کاهش 96 درصدی بیشترین حساسیت را به افزایش غلظت کادمیم نشان داد، اما در شرایط تلقیح قارچ درصد برگ سبز (با حدود 51 درصد کاهش) مقاوم‏ترین صفت نسبت به تنش کادمیم بود. در بین رنگیزه ‏های فتوسنتزی همزیستی قارچی توانست افت محتوی کارتنوئید را از 77 درصد به 40 درصد و کلروفیل a/b را از 37 درصد به 11 درصد کاهش دهد. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان داد که قارچ P. indica در سطوح پایین کادمیم احتمالا از طریق کاهش غلظت پراکسید‏هیدروژن (حدود 16 درصد) و بهبود میزان رنگیزه‏ های فتوسنتزی سبب افزایش نسبی تحمل به تنش در گیاهان تلقیح شده نسبت به گیاهان شاهد شود.