تعیین کننده های رفتار حفاظت از آب گندم‏ کاران شهرستان ارزوئیه با استفاده از تئوری انگیزش حفاظت

در شرایط بحران آب، واکاوی رفتار حفاظت از آب کشاورزان و تعیین کننده های آن ضروری است. از این روی، پژوهش حاضر با هدف شناسایی تعیین کننده های رفتار حفاظت از آب گندم‏کارن شهرستان ارزوئیه با استفاده از تئوری انگیزش حفاظت صورت پذیرفت. روش انجام این پژوهش کمی و به شیوه پیمایش بود. جامعه آماری تحقیق گندم‏ کاران آبی بخش مرکزی شهرستان ارزوئیه واقع در استان کرمان بود (1350=N) که تعداد 132 کشاورز با استفاده از جدول نمونه ‏گیری بارتلت و همکاران به صورت تصادفی در بین روستاهای دهستان بخش مرکزی این شهرستان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسش نامه ای محقق ساخته بود که روایی آن توسط پانلی از متخصصان دانشگاهی و بخش اجرا (کارشناسان مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان ارزوئیه) تایید شد و پایایی پرسش نامه نیز با انجام مطالعه راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (86/0-58/0) به دست آمد. نتایج حاصل از همبستگی اجزاء تئوری انگیزش حفاظت نشان داد که مولفه های هزینه ‏های پاسخ، کارآمدی پاسخ و خودکارآمدی رابطه معناداری با رفتار حفاظت از آب دارند. فزون بر آن، در اعتبار سنجی تئوری انگیزش حفاظت، نتایج آزمون برازش مدل نشان داد که در مجموع شاخص‏های DF/CMIN، NFI، IFI، CFI و RMSEAدر سطح مطلوبی قرار دارند و مولفه های تئوری انگیزش حفاظت قادر به تبیین بیش از 28 درصد از تغییرات در رفتار حفاظت از آب کشاورزان هستند که در این میان، خودکارآمدی تنها متغیر معنادار شناخته شد و تاثیر سایر متغیرها بر رفتار احراز نگردید. به منظور ایجاد درک عمیق تر از تعیین کننده های رفتار حفاظت از آب گندمکاران از آزمون تحلیل خوشه ‏ای استفاده شد که نتایج نشان داد گندم کاران مورد مطالعه به سه گروه حفاظت‏ گرای مثبت‏نگر، مصرف ‏گرای منفی‏‏ نگر و مصرف‏گرای مثبت‏ نگر قابل تفکیک اند.