علل تاریخی ظلم ستیزی و ظلم گرایی در ادبیات معاصر

رشد شعر فارسی در دربار، الزامات و ویژگی‌هایی را به شعر فارسی تحمیل کرد و علاوه بر عدم تنوع فکری و زبانی، فرم و مضامین شعری را نیز از تحول و پویایی بازداشت. در پژوهش حاضر، به منظور بررسی علل تاریخی ظلم‌ستیزی و ظلم‌گرایی در شعر فارسی، روند تحولات تاریخی از سه منظر اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در دوران معاصر و نقش این سه عامل در دگردیسی محتوایی در شعر دوره مشروطه بررسی شده است. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که: 1) ظلم‌گرایی شعر فارسی در بیش‌تر مقاطع تاریخی، معلول رشد در دربار‌ها و استفاده برای نشان دادن شکوه حکومت شاهان بوده است؛ 2) در دوره معاصر به دلیل تحولات فکری روشنفکران و کاهش اقتدار و تسلط حکومت، روند ظلم‌ستیزی در شعر شاعران نمود بیش‌تری پیدا کرده‌است؛ 3) شاعران در نقش احزاب، سعی در تیوریزه کردن حکومت و تبیین شیوه‌های حکومت‌داری و دموکراسی برای مردم داشته‌اند؛ 4) ظهور طبقات اجتماعی جدید، تغییرات چشم‌گیری را در عرصه ادبیات به وجود آورد و آن را از حالت ایستایی خارج و با شور انقلابی همراه ساخت.