رتبه بندی عوامل رفتاری موثر بر عدم تمکین مالیات بر درآمد مشاغل از منظر خبرگان

نظام مالیاتی کشور در بخش مشاغل همواره با چالش های زیادی روبه رو بوده است و عوامل مختلفی بر عدم تمکین مالیاتی این بخش اثرگذار می باشد. در این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی عوامل رفتاری موثر بر عدم تمکین مالیات بر درآمد مشاغل، با هدف[1] پاسخ به این سئوال که «مهمترین عوامل رفتاری موثر بر عدم تمکین در مالیات بر درآمد مشاغل از منظر خبرگان مالیاتی چیست؟» دنبال شده است. بدین منظور ابتدا مولفه ها و شاخص های رفتاری عدم تمکین مالیاتی در حوزه مشاغل بر اساس ادبیات و مبانی نظری استخراج شده، سپس بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده مدل سازی رفتاری صورت گرفته است. سپس برای جمع آوری اطلاعات از یک پرسشنامه ماتریسی بر اساس تکنیک مقایسه زوجی ساعتی[2] استفاده شده است. در نهایت با توجه به نظر خبرگان و متخصصان در این حوزه و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)[3] و نرم افزار اکسپرت چویس[4] عوامل مستخرج از مرحله قبل، رتبه بندی شده است. یافته ها حاکی از این است که از بین شاخص های اصلی، هنجارها (اجتماعی و فردی) بالاترین اهمیت و از بین زیرشاخص های نگرش، هنجارها و کنترل رفتاری ادراک شده به ترتیب عدم تقارن اطلاعاتی، رفتار الگوی اصلی و گزارش اشخاص ثالث بالاترین درجه اهمیت را در عدم تمکین مالیاتی دارند.