بررسی هیدرولیکی- مورفولوژیکی اثرات برداشت مصالح رودخانه ای بر کف کنی و فرسایش کناری رودخانه (مطالعه موردی رودخانه خرم آباد)

با توجه به رشد روزافزون پروژه های عمرانی در سالهای اخیر، نیاز به استفاده از مصالح شن و ماسه جهت احداث ابنیه و راه ها بیشتر شده است. همچنین در دسترس بودن و سهولت برداشت و استحصال مصالح رودخانه ای به نسبت مصالح کوهی منتج به برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه ها شده است. که منجر به مشکلات متعددی از قبیل فرسایش بستر و کناره-های رودخانه را ایجاد نموده و پایداری سازه های طولی و متقاطع در رودخانه ها را تهدید می نماید و منجر به افت کیفیت آب رودخانه ها و تاثیرات مخرب بر اکوسیستم حاکم بر آنها می شود. در این تحقیق، با استفاده از نرم افزارهای HEC-RAS و FLUVIAL-12 و براساس روابط مختلف انتقال رسوب، تغییرات هیدرولیکی و مورفولوژیکی رودخانه خرم آباد بر اثر برداشت مصالح رودخانه ای بررسی شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد در تغییر شکل بستر بیشترین تغییرات نسبت به بستر موجود از معادلات انتقال رسوب میر- پیتر-مولر (1948) و گراف (1970) و کمترین تغییرات مربوط به معادلات یانگ (1973و1984) و انگلند و هانسون (1967) می باشد. همچنین مشخص گردید که در بازه هایی که مصالح بستر به علت تخلیه نخاله های ساختمانی و کارگاهی از نوع درشت دانه باشد، رودخانه تمامی انرژی خود را صرف فرسایش کناره ها نموده و باعث تعریض بیش از پیش رودخانه می گردد.