مدل های رگرسیونی پیش بینی کننده برخی ابعاد آنتروپومتریک استاتیکی بر مبنای طول قد: مطالعه موردی در بین دانشجویان 18تا 26 سال

دسترسی به ابعاد آنتروپومتریکی هر جامعه امری ضروری در طراحی تجهیزات می باشد. علیرغم اعتبار و دقت بالای وسایل و روش های مستقیم سنجش ابعاد آنتروپومتری، بدلیل محدودیتهای کاربرد این نوع روش ها بویژه در محیط های شغلی استفاده از روش های غیر مستقیم اهمیت ویژه ای پیدا نموده است. در این راستا، توجه به روابط بیومتریک ابعاد بدنی می تواند مفید واقع گردد. چرا که در صورت یافتن رابطه معنی دار بین یک یا چند بعد آنتروپومتری با سایر ابعاد بدنی می توان با صرف زمان و هزینه اندک و بدون نیاز به تخصص خاص، ویژگی های آنتروپومتریک مورد نیاز افراد را در محیط های کار با درجه اطمینان بالایی برآورد نمود. از اینرو این مطالعه به بررسی رابطه رگرسیونی بین ابعاد مختلف نسبت به قد افراد در یک جمعیت مشخص می پردازد.

در این مطالعه 206 نفر از دانشجویان در گستره سنی 18 تا 26 سال مورد بررسی قرار گرفتند. ابعاد مورد سنجش در این مطالعه شامل 20 بعد در وضعیت ایستاده و 18 بعد در وضعیت نشسته بودند. برای سنجش افراد از وسایل سنجش مستقیم همچون آنتروپومتر، کالیپر، کولیس و متر نواری استفاده گردید. نتایج مطالعه با استفاده از نرم افزار SPSS 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بطوری که با استفاده از شاخص های پراکندگی و صدک های 5، 50 و 95، همچنین میانگین و انحراف معیار، توزیع داده های آنتروپومتری مورد بررسی نشان داده شد.  همچنین به منظور بررسی روابط بیومتریک ابعاد مختلف نسبت به قد افراد در جمعیت مورد مطالعه از مدل های رگرسیون چندگانه خطی استفاده گردید. در این مدلها، رابطه بیومتریک ابعاد مختلف بدن بر اساس بعد قد که به سادگی سنجش آنها امکان پذیر بود در وضعیت های استاتیکی نشسته و ایستاده مورد بررسی قرار گرفت.

بطور کلی  مقادیر اغلب داده های آنتروپومتریک مورد سنجش در خانم ها کوچکتر از آقایان بوده است (05/0<p). در فاصله اطمینان 95% در بین زنان، چنگش ایستاده، طول اندام فوقانی و ارتفاع آرنج به ترتیب با داشتن ضرایب همبستگی 791/0، 742/0 و 737/0 بیشترین تناسب را با بعد قد نشان داده اند و سایر ابعاد همبستگی متوسط و ضعیفی با بعد قد داشته اند. در مردان ارتفاع شانه، ارتفاع چشم و طول اندام فوقانی به ترتیب با ضریب همبستگی 944/0، 867/0 و 840/0 بیشترین ارتباط را با بعد قد نشان داده اند. بطور کلی 12 معادله رگرسیونی برای ابعاد ایستاده نسبت به قد در بین زنان و 14 معادله رگرسیونی برای ابعاد ایستاده نسبت به قد در بین مردان حاصل گردید. مقادیر متناظر آن برای ابعاد نشسته به ترتیب برای زنان و مردان 14 و 12 معادله رگرسیونی بوده است.

با توجه به محدودیتهای سنجش ابعاد آنتروپومتریک در هنگام طراحی، استفاده از روابط بیومتریک می تواند بعنوان یک روش غیر مستقیم عملی، سریع و جایگزین قابل قبول پیشنهاد گردد. بر اساس نتایج این مطالعه، می توان بعد قد را به عنوان یک بعد شاخص و پیش بینی کننده مناسب در طراحی های مبتنی بر داشتن ابعادی همچون ارتفاع شانه، ارتفاع چشم و طول اندام فوقانی،  چنگش ایستاده، طول اندام فوقانی و ارتفاع آرنج معرفی نمود.