تاثیر فلزات سنگین روی و کادمیم بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیک اسفناج (Spinacia oleracea L)

به منظور بررسی تاثیر غلظت های مختلف فلزهای سنگین روی و کادمیوم (صفر، 2 و 4 میلی گرم در لیتر) و رقم اسفناج (بذر معمولی و خاردار) بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیک اسفناج آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملا تصادفی اجرا شد. نتایج نشان دهنده وجود اثرات متقابل معنی دار رقم و نوع بذر بر محتوای مواد جامد محلول، محتوای کاتالاز، پر اکسید هیدروژن، سوپراکسید دیسموتاز، محتوای پتاسیم، کلسیم، منیزیم، منگنز، روی و کادمیوم بود. نوع رقم وزن خشک برگ را تحت تاثیر قرار داد. اما وزن تر برگ تحت تاثیر تیمارهای فلزات سنگین قرار گرفت. بالاترین وزن تر گیاه در تیمار دو میلی گرم در لیتر روی ثبت گردید.  بالاترین وزن خشک گیاه در اسفناج رقم خاردار ثبت گردید. بالاترین محتوای مواد جامد محلول در هر دو رقم اسفناج در تیمارهای 2 و 4 میلی گرم در لیتر روی مشاهده شد. بیشترین غلظت کاتالاز در تیمار 2 میلی گرم در لیتر کادمیوم در هر دو رقم اسفناج مشاهده شد. محتوای پراکسید هیدروژن تحت تاثیر غلظت 2 میلی گرم در لیتر کادمیوم در تیمار بذر معمولی قرار گرفت. بیشترین میزان آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در تیمار 2 و 4 میلی گرم در لیتر روی × تیمار اسفناج بذر معمولی مشاهده شد. ارتفاع گیاه تحت تاثیر اثر مستقل تیمار فلز سنگین و نوع بذر قرار گرفت و بالاترین ارتفاع گیاه در تیمار اسفناج بذر معمولی (7/16 سانتی متر) مشاهده شد. تیمارهای  2 و 4 میلی گرم در لیتر روی موجب افزایش ارتفاع گیاه تا 16 سانتی متر گردید. بالاترین غلظت کادمیوم در ترکیب تیماری بذر خاردار × نمونه برگی تیمار 4 میلی گرم در لیتر کادمیوم و در ترکیب تیماری بذر معمولی در نمونه برگی تیمار 4 میلی گرم در لیتر کادمیوم مشاهده شد. بیشترین غلظت روی در ترکیب تیماری بذر خاردار × نمونه برگی تیمار 4 میلی گرم در لیتر روی و در تیمار بذر معمولی × نمونه برگی تیمار 2 میلی گرم در لیتر روی مشاهده شد. بیشترین غلظت پتاسیم در تیمارهای بذر خاردار × نمونه برگی تیمار 4 میلی گرم در لیتر روی، بذر خاردار × نمونه ریشه تیمار 2 میلی گرم در لیتر روی، تیمارهای بذر معمولی × نمونه های ریشه حاوی 2 و 4 میلی گرم در لیتر روی مشاهده شد. بیشترین غلظت کلسیم در تیمار بذر خاردار × در نمونه برگی بدون تیمار فلز سنگین مشاهده گردید. بیشترین غلظت منگنز در ترکیب تیماری بذر معمولی اسفناج × نمونه های برگی 2 و 4 میلی گرم در لیتر تیمار روی مشاهده شد. بیشترین غلظت منیزیم در ترکیب تیماری بذر خاردار × نمونه برگی بدون تیمار فلز سنگین و بذر معمولی ×  نمونه برگی حاوی2 میلی گرم در لیتر روی مشاهده شد.