بررسی تطبیقی ابزارهای مدل‏ سازی خدمات هیدرولوژیکی اکوسیستم

مدل‏سازی "خدمات اکوسیستم" (Ecosystem Services) به‏‏ عنوان راهکاری در جهت کاهش مسائل ناشی از مدیریت ناپایدار منابع طبیعی، طی دو دهه گذشته مورد توجه بوده است و خدمات اکوسیستم مرتبط با آب در میان بیشترین مطالعات قرار دارند. ابزارهای مدل ‏سازی خدمات هیدرولوژیک اکوسیستم در دو طبقه نرم ‏افزارهای سنتی هیدرولوژیک و نرم‏افزارهای تخصصی خدمات اکوسیستم قرار دارند. پژوهش حاضر به معرفی و مقایسه برخی نرم ‏افزارها باتوجه‏ به داده ‏های مورد نیاز برای اجرای مدل، سهولت استفاده، قابلیت پاسخ به سوالات و تفسیر نتایج می‏ پردازد. SWAT و VIC نمونه ‏ای از نرم ‏افزارهای سنتی با تاکید بر فرآیندهای سازنده خدمات اکوسیستم هستند در حالی‏که InVEST و ARIES، نرم ‏افزارهای تخصصی خدمات اکوسیستم با تاکید بر تجسم مکانی این خدمات در سطح سیمای سرزمین هستند. مطالعه حاظر نشان می‏دهد، درصورتی‏که داده ‏های مناسب و تخصص مورد نیاز برای اجرای مدل در دسترس باشد، بررسی خدمات هیدرولوژیک با نرم‏ افزارهای SWAT و VIC توصیه می‏شود. این نرم ‏افزارها می ‏توانند اطلاعات و جزئیات بیشتری مانند تبخیر و تعرق، رواناب سطحی، جریان زیرسطحی، بار رسوب، نیترات و فسفر کل در اختیار کاربر قرار دهند. درحالی‏که نرم‏افزارهای InVEST و ARIES برای افرادغیرمتخصص مناسب ‏تر بوده و قادر هستند تصویری کلی از خدمات اکوسیستم با وجود داده‏ های کم‏تر ارائه نمایند.