ارزیابی معیارهای اثرگذار بر متان زدایی معادن زیرزمینی زغال سنگ با مدلسازی ساختاری تفسیری

متان زدایی پیش از عملیات استخراج و در حین استخراج معدن، راهبرد زیست سازگاری است که جایگاه ویژه ای در صنعت زغال سنگ یافته است. عوامل و معیارهای مختلفی بر بازدهی عملیات متان زدایی اثرگذارند. بررسی رابطه میان این عوامل و نحوه اثرگذاری آن ها بر روند فرآیند گاززدایی متان، امر بسیار مهمی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش، معیارهایی که بیشترین تاثیر را بر بازدهی عملیات گاززدایی دارند، مشخص شدند. سپس با به کارگیری روش مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM)، این معیارها در سطوح مختلفی رتبه بندی شدند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که رتبه زغال سنگ و پارامترهای ژئومکانیکی، معیارهای فنی مربوط به حفاری چال ها و نیز ساختار زمین شناسی روباره لایه با داشتن حداکثر میزان اثرگذاری بر فرآیند گاززدایی متان معادن زیرزمینی زغال سنگ در سطح اول قرار گرفته اند. هزینه های سرمایه ای و عملیاتی مربوط به فرآیند متان زدایی نیز با قرارگیری در سطح پنجم مدل، کمترین اثرگذاری را بر متان زدایی دارند. در نهایت، با ترسیم نمودار تجزیه و تحلیل قدرت نفوذ و وابستگی (MICMAC) و بررسی آن، دسته بندی هر یک از معیارها بر اساس میزان نفوذ و وابستگی انجام شده است. با توجه به نظرات خبرگان در خصوص نتایج حاصل از پژوهش و سازگاری نتایج با شرایط واقعی، صحت نتایج پس از اعتبارسنجی توسط خبرگان و قابلیت رویکرد ISM مورد تایید بوده است و می توان از نتایج این پژوهش در راستای اهداف مدیریتی و بهینه سازی فرآیند متان زدایی معادن زیرزمینی زغال سنگ بهره گرفت.