مطالعه رفتار جذبی گیاهان منتخب در معدن مس دره زرشک به منظور گیاه پالایی

به دلیل افزایش فعالیت های صنعتی و معدنی، خاک این مناطق به وسیله فلزات سنگین آلوده می شود و ساختار و تنوع زیستی آن بهم می خورد. برای کاهش و گاه از بین بردن کامل آلودگی از روش گیاه پالایی که یک روش موثر و مقرون به صرفه است، استفاده می شود. تحقیق انجام شده با هدف مطالعه گونه های مختلف گیاهی موجود در منطقه معدنی مس دره زرشک و مدلسازی رفتار جذبی این گیاهان نسبت به عناصر مختلف موجود در منطقه بوده است تا بتوان مناسب ترین گونه های بومی منطقه را برای مطالعات گیاه پالایی با هدف کاهش اثرات و آلودگی های زیست محیطی شناسایی و معرفی کرد. بدین منظور 36 نمونه گیاهی (شامل 17 گونه مختلف) و 32 نمونه خاک با دانه بندی 140- مش و 140+ و 80- مش برداشت و پس از آماده سازی با روش های مختلف هضم، به روش جذب اتمی برای عناصر مس، آهن و سرب تجزیه شیمیایی شده و مورد تحلیل قرار گرفتند. با استفاده از چهار روش مختلف استخراج به وسیله حلال، رفتار جذبی گیاهان مدلسازی شده و بهترین روش، استخراج به وسیله حلال آلی EDTA تشخیص داده شد. در تعیین  غلظت مس با انحلال به روش سه اسید، نسبت تمرکز متوسط برابر 51/2 و در استخراج به روش DTPA برابر 72/2 ودر روش EDTA این نسبت برابر 66/3 به دست آمده است. بنابراین استخراج به روش DTPA به میزان 4/8 درصد و به روش EDTA به میزان 6/34 درصد در تمایز مناطق آلوده از مناطق بکر و غیرآلوده نسبت به استخراج به روش سه اسید بهتر عمل کرده است.  همچنین خاک با دانه بندی ریزتر (140- مش)، تمرکز بیشتری از فلز داشته و مس موجود در این ابعاد ذرات به وسیله حلال در غلظت های بالاتری جذب شده است. با محاسبه فاکتور تجمع زیستی، رفتار جذبی گونه های مختلف گیاهی در مناطق آلوده و غیرآلوده مقایسه و بر این اساس گونه های کرقیچ، شیرین بیان و فرفیون به عنوان گونه های انباشتگر و گونه های گز، خارشتر، گون و درمنه به عنوان گونه های ابراجتنابگر شناخته و معرفی شدند. گونه کرقیچ فراوانی نسبتا خوبی در منطقه داشته، بنابراین می تواند به عنوان گونه بومی معرف به هدف گیاه پالایی در این منطقه معرفی و مورد استفاده قرار گیرد.