نقد جامعه شناختی رمان شیکاگو اثر علاء الاسوانی بر پایه نظریه ساختار گرایی تکوینی

نقد جامعه شناختی، از نظریه هایی است که در عرصه تعامل ادبیات با علوم اجتماعی بروز یافته و سعی بر آن دارد تا رابطه میان ساختار ادبی و جامعه را بررسی نماید. مطابق این نظریه، میان متون ادبی و محیط اجتماعی که متن ادبی در آن متولد شده، تاثیر متقابلی وجود دارد. از یک طرف نویسنده در آفرینش متن ادبی خود از جامعه تاثیر می پذیرد و از طرف دیگر، متن تولید شده نیز بر محیط اجتماعی خود تاثیر می گذارد. جورج لوکاچ و لوسین گلدمن از مهم ترین نظریه پردازان این عرصه هستند. در پژوهش حاضر تلاش بر آن بوده تا به شیوه توصیفی - تحلیلی و بر پایه چارچوب نظری نقد جامعه شناختی، رمان "شیکاگو" اثر علاء اسوانی، نویسنده معاصر مصری بر پایه مکتب ساختارگرایی تکوینی گلدمن مورد بررسی و نقد جامعه شناختی قرار گیرد تا به پاسخ این پرسش کلی که "آیا این رمان قابلیت نقد در چارچوب نظریه ساختارگرایی تکوینی را دارد؟" دست یابد. در این زمینه تلاش شد تا این رمان در دو مرحله دریافت و تشریح و در زمینه هایی مانند شخصیت، درون مایه و بسترهای سیاسی و اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج به دست آمده نشانگر این واقعیت است که اسوانی با اثرپذیری از محیط اجتماعی مصر در زمان ریاست جمهوری حسنی مبارک، تلاش نموده تا مشکلات قشر روشنفکر و تحصیل کرده مصر را چه در داخل و چه در خارج از کشور مورد نقد و بررسی قرار دهد. رمان های اسوانی و از جمله "شیکاگو"، بعد از انتشار، در آگاهی بخشیدن به ملت مصر نقش اساسی داشته و در به وجود آمدن انقلاب مصر تاثیر بسزایی داشته است.