تخمین سهم نسبی منابع چندگانه نیترات در آب زیرزمینی دشت ورامین با استفاده از مدل اختلاط ایزوتوپی بیزی

آلودگی نیترات آب های سطحی و زیرزمینی مشکل مهم کیفیت آب در کره زمین است. در پژوهش های متعدد از روش علمی تعیین روابط δ15N-  و δ18O-  برای مشخص نمودن منابع غالب نیترات در آب های زیرزمینی، با وجود همپوشانی دامنه‏های ایزوتوپ نیترات و وقوع تفریق ایزوتوپی نیترات، استفاده می شود. منابع پتانسیل نیترات در منطقه مورد مطالعه شامل کودهای شیمیایی آمونیوم دار، پساب تصفیه خانه فاضلاب جنوب تهران، فاضلاب های انسانی و حیوانی، رودخانه شور، بارندگی و نیتروژن آلی خاک است. برای شناسایی منابع مختلف نیترات و تخمین سهم نسبی آن ها در آب زیرزمینی آبخوان ورامین، از ایزوتوپ های دوگانه نیترات (δ15N-  و δ18O-) و مدل اختلاط ایزوتوپی بیزی برای 38 نمونه در آبان 1396 استفاده شد. بر اساس آنالیز خوشه ای سلسله مراتبی، 38 نمونه آب زیرزمینی از لحاظ خصوصیات هیدروشیمیایی به سه خوشه (گروه های یک تا سه) تقسیم بندی شدند. میانگین مقدار δ15N-  برای گروه های 1، 2 و 3 به ترتیب ‰1/2 ±7+، ‰1/1 ±2/10+ و ‰1/2 ± 1/16+ و میانگین δ18O- ، به ترتیب ‰9/1 ±3/2+ ، ‰8/0 ±6/0+، ‰4/1 ±2/6+ بود. مدل SIAR نشان داد که کودهای آمونیوم دار و فاضلاب، بیشترین سهم نیتروژن آلی خاک و بارندگی کمترین سهم را در آلودگی نیترات آبخوان ورامین دارند.