نقش تغییرات رطوبت انتقال‏ یافته در رخداد خشک ‏سالی و ترسالی ایران

در این پژوهش به‏ منظور بررسی نقش میزان شار رطوبت در نوسانات بارش ایران از داده ‏های دوباره واکاوی‏ شده ERA Interim مرکز پیش ‏بینی‏ های میان ‏مدت اروپا با قدرت تفکیک مکانی 1 در 1 درجه در دوره آماری 1981-2011 بهره گرفته شده است. نخست، به‏ منظور استخراج الگوهای مرطوب و خشک ایران، از شاخص استانداردشده z استفاده شد و سالی که درصد مساحت رخداد دوره ‏های فوق در آن‏ها بیشینه بود انتخاب گردید و محاسبات مجموع قائم واگرایی شار رطوبت در چهار لایه جوی در سطح و مرزهای ایران و همچنین سطوح آبی اطراف در دوره ‏های منتخب اجرا و مقادیر رطوبت ورودی به ایران محاسبه و استخراج شد. طبق نتایج حاصله، مشخص شد که الگوی جریان حاکم در منطقه و سطوح آبی نقش قابل‏ ملاحظه‏ ای در تغییرات رطوبت جو ایران داشته است؛ به ‏طوری‏که مقدار شار رطوبت جوی در همه لایه ‏ها در سال آبی مرطوب بیشتر از سال خشک است. با توجه به الگوی جریان در لایه‏های مورد بررسی، دریای عرب در تراز زیرین و دریای مدیترانه در ترازهای میانی و بالایی جو در سال مرطوب بیشترین سهم را در انتقال رطوبت به ایران دارا می‏باشند. همچنین، مرزهای جنوبی در سه لایه زیرین، میانی، و بالایی جو در مرتبه اول و مرزهای غربی در مرتبه بعدی اهمیت به لحاظ مسیر ورود رطوبت به ایران قرار دارند.