بررسی رابطه فرسایش قارچی نسخه های خطی مرکز اسناد و کتابخانه آستان قدس رضوی با هوا و ارزیابی آن در مدل کاغذی

قارچ ها مهم ترین عامل فرسودگی زیستی در موزه ها، کتابخانه ها، آرشیو ها و مخازن اسناد مکتوب می باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تنوع قارچی نسخه های خطی آسیب دیده در یکی از مخازن مرکز اسناد و کتابخانه آستان قدس رضوی و تعیین آلودگی هوای مخزن و ارتباط آن با آلودگی نسخ می باشد. نمونه گیری از نسخه های خطی با استفاده از سوآب و کاغذ نیتروسلولز استریل و هوای مخزن به روش پلیت باز، انجام شد. القاء فرسودگی اسپورهای قارچی روی کاغذ، در آزمایشگاه مدل سازی شد. چهارده جدایه قارچی از سه نمونه ی بستر مختلف خطی و شش جدایه قارچی از نمونه ی هوای مخزن به دست آمد. در بین جدایه های قارچی نسخ خطی Aspergillus sp. با بیشترین فراوانی (%36) و Penicillium sp. (5/21%) و Alternaria sp. (14%) به ترتیب در مقام دوم و سوم قرار داشتند. نمونه های قارچی P. chrysogenum، Cladosporium cladosporioides، Talaromyces diversus و Aspergillus sp. از نمونه کاغذهای پوستی جدا شده اند که می توانند در ارتباط با قارچ های با فعالیت آبی کم و نمک دوست باشند. بیشترین قارچ های جداشده مخزن از محیط MEA (53%)  به دست آمد. این قارچ ها شامل Purpureocillium lilacinum، Talaromyces diversus، Cladosporium sp. و Aspergillus sp. می باشند.تعداد کم قارچ های جدا شده از فضای مخزن، در مقایسه با اتاق بافری می تواند به عوامل محیطی مناسب کنترل شده درون مخزن نسبت داده شود. گونه های شناسایی شده مشترک بستر و هوا می تواند ناشی از انتقال و استقرار اسپورهای قارچی هوا به سطح نسخ باشد. حضور لکه های رنگی روی مدل های کاغذی آغشته به اسپورهای قارچی فرسایش قارچی را در بستر کاغذی اثبات می کند.