بررسی رابطه ادراک از کلاس و درگیری تحصیلی به واسطه انگیزش تحصیلی

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ادراک دانش آموزان از کلاس (احساس تعلق به کلاس، حمایت معلم، همکاری، تحقیق، عدالت و جهت گیری تکلیف) و درگیری تحصیلی دانش آموزان (رفتاری، شناختی و عاطفی)، با واسطه گری انگیزش تحصیلی در قالب مدلیابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمام دانش آموزان مقطع دوم متوسطه شهر قائمیه تشکیل می دادند که در سال تحصیلی 1395-1394 مشغول به تحصیل بودند. بدین منظور 300 دانش آموز (100 پسر200 دختر) دوره متوسطه دوم شهر قائمیه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و به پرسش نامه های ادراک از بافت کلاسی فراسر و مک روبین و فیشر، درگیری تحصیلی زرنگ، و مقیاس انگیزش موقعیتی گای ، والرند و بلانچارت پاسخ دادند. پرسش نامه ها از نظر خصوصیات روان سنجی بررسی شدند و همگی دارای روایی و پایایی مناسبی بودند. برای تحلیل داده ها از مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج مدل اندازه گیری نشان داد که متغیرهای آشکار به خوبی متغیرهای نهان را اندازه گیری می کنند و مدل اندازه گیری نیز از برازش مطلوبی برخوردار است. نتایج مدل ساختاری نیز نشان داد که ادراک از کلاس درس هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم، به واسطه انگیزش تحصیلی، بر درگیری تحصیلی اثر دارد. شاخص های برازش کلی مدل نیز نشان داد که مدل مذکور از برازش مناسبی برخوردار است. به طور خلاصه نتایج حاکی از آن بود که انگیزش می تواند سازوکار رابطه بین ادراک از کلاس و درگیری تحصیلی را روشن کند و معلمان می توانند با بهره گیری از شیوه های آموزشی تکلیف محور، تحقیق محور، گفتگو محور، همکارانه و حمایت کننده زمینه افزایش سطح انگیزه خودتعیین یا همان انگیزه درونی را فراهم آورند؛ در نتیجه فراگیران با افزایش انگیزش درونی درگیری تحصیلی بیشتری را نشان می دهند. در مجموع، با توجه به نتایج این پژوهش به معلمان توصیه می شود حمایت از شاگردان و آموزش عدالت محور در کلاس را سرلوحه کار خود قرار دهند تا دانش آموزان با انگیزه تر شوند و در فعالیت های آموزشی و تحصیلی مشارکت بیشتری از خود نشان دهند.