اثر تلقیح باکتری ریزوبیوم و قارچ میکوریزی گونه گلوموس موسه آ با نخود بر پایداری ساختمان خاک و توزیع اندازه خاکدانه ها در دو شرایط گلخانه ای و مزرعه ای

علی رغم تاثیر قابل توجه قار چ ها و باکتری ها بر پایداری ساختمان خاک، تاثیر قارچ مایکوریزا گونه گلوموس موسه آ و باکتری ریزوبیوم بر ساختمان خاک، به ندرت مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو مرحله گلخانه ای و مزرعه ای با کشت نخود اجرا شد. در شرایط مزرعه تیمارهای آزمایشی شامل قارچ مایکوریزا گونه گلوموس موسه آ، باکتری ریزوبیوم، ترکیب تیمار اول و دوم (مایکوریزا-باکتری ریزوبیوم) و شاهد (بدون تلقیح) و در شرایط گلخانه علاوه بر چهار تیمار فوق تیمار ماده زمینه سترون شده قارچ مایکوریزا و تیمار بدون گیاه، تیمارهای آزمایشی بودند. مقدار کربن آلی و پایداری خاکدانه ها در حالت تر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج گلخانه ای نشان داد که تیمار مایکوریزا نسبت به تیمار شاهد و شاهد بدون گیاه باعث افزایش معنی دار میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (به ترتیب 6/51 و 1/189 درصد) شد. در شرایط گلخانه مقدار کربن آلی دارای همبستگی بالا با میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (53/0R2=) بود و تیمار حاوی مایکوریزا باعث افزایش کربن آلی از 73/0 درصد در شاهد بدون گیاه به 02/1 درصد شد. در شرایط گلخانه تیمارمایکوریزا باعث افزایش خاکدانه های درشت و کاهش خاکدانه های ریز شد. همچنین استفاده همزمان باکتری و قارچ تاثیر کمتری بر پایداری خاکدانه ها نسبت به اثرات جداگانه آن ها داشت، زیرا استفاده همزمان، تاثیری بر رشد گیاه نداشت. در شرایط مزرعه تیمارها تاثیر معنی داری بر سایر کلاس اندازه خاکدانه ها نداشتند. نتایج نشان داد که همزیستی میکوریزی و باکتری ریزوبیوم به عنوان یک روش بیولوژیک و پایدار باعث ارتقای کیفیت ساختمان خاک شد.