بررسی رشد و میزان تولید ماهی کپور معمولی Cyprinus carpio در سیستم اکواپونیک و روش سنتی پرورش توام

با توجه به محدودیت منابع نظیر آب شیرین و زمین و همچنین عوارض ناشی از پساب آبزی پروری استفاده از سیستم های پرورشی منطبق بر توسعه پایدار در سطح جهان بشدت مورد توجه قرار گرفته است. سیستم اکواپونیک یا کشت توام ماهی و گیاه به صورت فوق متراکم و مداربسته از روش های نوین مورد بررسی در جهت نیل به اهداف توسعه پایدار صنعت آبزی پروری می باشد. در این تحقیق در سال 1394 در مجتمع پرورش ماهی آزادگان اهواز 6 سیستم مداربسته اکواپونیک هر یک دارای تانک بتنی به ظرفیت مفید 400 لیتر جهت پرورش ماهی کپور معمولی و بستر هیدروپونیک از جنس شن با نسبت بستر به حجم تانک 2:1 جهت کشت گیاه ریحان بنفش (Ocimum basilicum) و 3 استخر خاکی یک هکتاری مورد استفاده قرار گرفت. تیمارهای سیستم اکواپونیک با دو تراکم پایین 26 قطعه ماهی کپور (65 قطعه ماهی در مترمکعب) و تراکم بالا 52 قطعه ماهی کپور (130 قطعه ماهی در مترمکعب) 17/0± 04/6 گرمی ذخیره سازی شدند. در استخرهای خاکی 1100 قطعه ماهی (11/0 قطعه ماهی در مترمکعب) کپور 9/0± 2/5 گرمی رهاسازی گردید. در پایان دوره 60 روزه آزمایش در سیستم اکواپونیک با ترکم پایین میانگین رشد نهایی 80/11± 70/156 گرم و تولید 31/0± 07/4 کیلوگرم (77/0±19 /10 کیلوگرم در مترمکعب) و سیستم آکواپونیک با تراکم بالا میانگین رشد نهایی 15/8± 75/95 گرم و تولید 42/0± 98/4 کیلوگرم (06/1± 45/12 کیلوگرم در مترمکعب) و در استخر خاکی میانگین رشد نهایی 7/26± 6/447 گرم و تولید 1/29± 3/488 کیلوگرم در هکتار (0029/0± 049/0 کیلوگرم در مترمکعب) گردید؛ که دارای اختلاف معنی دار بودند (05/0P<). میزان تولید در واحد حجم در سیستم اکواپونیک با تراکم پایین و بالا به ترتیب 200 و 238 برابر استخر خاکی بود. شاخص اقتصادی در استخر خاکی به نسبت سیستم اکواپونیک با تراکم پایین و بالا به ترتیب 98/1 و 46/2 بود که نشان دهنده هزینه پایین تولید ماهی کپور در استخر خاکی می باشد. میزان مصرف آب به ازای تولید یک کیلوگرم ماهی کپور در سیستم سنتی در مقایسه با سیستم اکواپونیک 98 برابر بیشتر بود که نشان دهنده صرفه جویی بسیار بالا در مصرف آب در سیستم اکواپونیک است. با توجه به نتایج بدست آمده در این تحقیق استفاده از سیستم اکواپونیک جهت پرورش ماهی کپور معمولی با گیاه ریحان نسبت به روش رایج بسیار کارآمدتر و به میزان بالایی موثر در صرفه جویی مصرف آب به ازای تولید ماهی کپور می باشد؛ اما شاخص تبدیل اقتصادی سیستم آکواپونیک بالاتر از سیستم سنتی که نشان دهنده هزینه بالا در سیستم اکواپونیک می باشد.