خودباوری نه خودباختگی بررسی «گلشن راز جدید» لاهوری و مقایسه آن با «گلشن راز» شبستری

اقبال لاهوری متفکر و عارف پاکستانی به ایران و عارفان ایرانی عشق می ورزید و رهایی مسلمانان را در برگشت به سنن اسلامی می دانست اما پاره ای از اندیشه های عرفان اسلامی را نیازمند به بازنگری  می دید او به مولانا جلال الدین رومی ارادت خاصی داشت، شیخ محمود شبستری مورد توجه او بود و به آثار او از جمله «گلشن راز» عنایت خاصی داشت و سوالات امیرحسینی هروی را مهم می دانست بنابراین کوشید که خود نیز با توجه به برداشت و تفسیری که از آنها دارد بدانان پاسخ دهد لذا «گلشن راز جدید» را سرود و به بعضی از مفاهیم عرفانی فلسفی کتاب «گلشن راز» از جمله فکر و دامنه آن، ممکن و واجب، وحدت وجود، قدیم و حدث به گونه ای نو نگریست و راه پیشرفت ملل اسلامی را در برگشت به «خودی» می دانست; در این مقاله کوشیده ایم که به تفاوت دیدگاه های این دو اندیشمند بزرگ اسلامی توجه کنیم و آنها را نشان دهیم.