خود مشت مالی در تاریخ شفاهی بنیاد مطالعات ایران؛ نگاهی انتقادی به حکومت پهلوی و دلایل سقوط آن

سقوط حکومت پهلوی درپی انقلاب اسلامی ایران در دهه های پایانی قرن بیستم از مهم ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران و جهان است. انقلاب اسلامی از همان روزهای آغازین موردتوجه بسیاری از تحلیل گران حوزه های سیاسی، اقتصادی، جامعه شناسی و روانشناسی بوده و حتی تاریخ نگاری نیز از این رویداد بی نصیب نماند.پیدایش فضای آزاد و طرح موضوعات جدید برای مورخان در اثر سقوط حکومت پهلوی و میل برخی از بازیگران و شاهدان در این رویداد برای ثبت و ضبط داده های خود، انگیزه ای در مورخان و موسسات برای تحلیل و بررسی انقلاب اسلامی با تکیه بر تاریخ شفاهی بوجود آورد. پژوهشگاه های بسیاری در بیرون از مرزهای ایران و سال ها بعد در داخل ایران برای گردآوری خاطرات شخصیت های عصر پهلوی و فعالان انقلابی همت گماردند. بدین روی آثار تاریخی متفاوتی با نگرش های مختلفی در داخل و خارج از کشور پدید آمد.یکی از این مراکز طراح و مجری برنامه تاریخ شفاهی، بنیاد مطالعات ایران است. پس از انقلاب اسلامی وجود حمایت های مالی خاندان پهلوی، کمک های فنی دانشگاه های غربی و از همه مهم تر دسترسی آسان به رجال عصر پهلوی بنیاد را برآن داشت که در زمینه گردآوری تاریخ شفاهی عصر پهلوی تلاش نمایند. این مقاله می کوشد به روش تاریخی - تحلیلی با تکیه بر متون تاریخ شفاهی بنیاد، به نقد و بررسی و تحلیل ساختاری، محتوایی و تیوریک آن بپردازد و در فحوای متون، روایت دیگری از دلایل سقوط حکومت پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی در خاطرات کارگزاران عصر پهلوی بجوید.