اثر کشت مخلوط افزایشی با زیره سبز (Cuminum cyminum L.) بر کنترل علف های هرز و عملکرد بالنگوی شهری (Lallemantia iberica Fischer & C.A. Meyer)

چندکشتی به دلیل شباهت ساختاری به اکوسیستم های طبیعی از نظر تنوع گونه ای و پایداری زیستی، مورد توجه اکولوژیست ها قرار گرفته و موجب افزایش تولید، حفظ حاصلخیزی و کنترل فرسایش خاک و بهره برداری بهینه از منابع محیطی موجود می شود. از این رو، به منظور ارزیابی اثر کشت مخلوط بالنگوی شهری (Lallemantia iberica Fischer & C.A. Meyer) و زیره سبز (Cuminum cyminum L.)  بر کنترل علف های هرز و عملکرد بالنگوی شهری، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کنترل کامل (a1) و عدم کنترل علف های هرز (a2) به عنوان فاکتور اول و سیستم های مختلف کشت شامل کشت خالص بالنگوی شهری (b1)، کشت خالص زیره سبز (b2) و کشت مخلوط افزایشی با نسبت های 20% بالنگوی شهری و 100% زیره سبز (b3)، 40% بالنگوی شهری و 100% زیره سبز (b4) و 60% بالنگوی شهری و 100% زیره سبز (b5) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که زیست توده علف های هرز در الگوی کشت 100 به 20 زیره سبز- بالنگوی شهری کم تر از کشت خالص بالنگوی شهری بود. بیش ترین عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و شاخص برداشت بالنگوی شهری به کنترل کامل علف های هرز در کشت خالص اختصاص داشت. عدم کنترل علف های هرز در کشت مخلوط 100 به 20 زیره سبز- بالنگوی شهری به تولید کم ترین زیست توده و عملکرد دانه بالنگوی شهری منجر شد و کم ترین شاخص برداشت بالنگوی شهری با کشت مخلوط 100 به 40 زیره سبز- بالنگوی شهری در شرایط عدم کنترل علف های هرز به دست آمد. نسبت برابری زمین در الگوهای کشت مخلوط بیش تر از یک بود. بالاترین نسبت برابری زمین (به میزان 4/1) و مجموع ارزش نسبی (به میزان 94/0) به کشت مخلوط 100 به 60 زیره سبز- بالنگوی شهری در شرایط عدم کنترل علف های هرز مربوط بود. کم ترین LER و RVT نیز در شرایط عدم کنترل علف های هرز و در الگوی کشت 100 به 20 زیره سبز- بالنگوی شهری به دست آمد. پس می توان گفت که کشت مخلوط افزایشی زیره سبز- بالنگوی شهری، به ویژه در شرایط عدم کنترل علف های هرز، نسبت به تک کشتی هر یک از دو گیاه برتری داشته و ضمن ایجاد تنوع و پایداری تولید و مهار علف های هرز مزرعه، کارایی استفاده از زمین را نیز افزایش می دهد.