طراحی الگوی منسجم گزارشگری پایداری شرکت ها

با توجه به گسترش فعالیت های تجاری در جهان و اهمیت پایداری در حوزه های سازمانی، دانشگاهی و حرفه ای، مقوله پایداری جزء نخستین اهداف کشورها و شرکت ها قرار گرفته است. اما در کشور ایران توجه کمتری به این موضوع شده است. به عبارت دیگر در حال حاضر شرایط علی، مداخله گر و زمینه ای؛ راهبردها و پیامدهای این نوع گزارشگری مورد بررسی و کنکاش قرار نگرفته است. بنابراین در این پژوهش تلاش شده است تا الگوی منسجم گزارشگری پایداری شرکت ها به روش نظریه پردازی زمینه بنیان طراحی گردد. این پژوهش، پژوهشی کیفی و اکتشافی است. این پژوهش به وسیله مصاحبه عمیق با افراد خبره در حوزه مبانی نظری گزارشگری مالی و علوم اجتماعی، حوزه بازار سرمایه، سازمان صنعت، معدن و تجارت و سازمان حفاظت محیط زیست اجرا شده و با انجام 23 مصاحبه در سال 1398 به روش نمونه گیری گلوله برفی، به اشباع رسیده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد، مهمترین شرایط علی که موجب اتخاذ گزارشگری پایداری می گردد، الزامات محیطی، مشوق های محیطی، فشارهای محیطی، ویژگی های فرهنگی و اجتماعی کشور، ویژگی های سیاسی کشور و ویژگی های محیط بین المللی است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که برای دستیابی به گزارشگری پایداری باید راهبردهایی مانند مشخص کردن نهاد مسیول پایداری، تدوین اصول و استانداردهای پایداری، ایجاد کمیته پایداری و مسئولیت اجتماعی در شرکت ها، آشنایی و آموزش مقوله پایداری، استقرار نظام کنترل داخلی و گزارشگری اثربخش و استفاده از فناوری های نوین اتخاذ شود. در نهایت، الگوی منسجم پژوهش نشان داد که گزارشگری پایداری شرکت ها، می تواند پیامدهایی از قبیل افزایش اعتماد اجتماعی، افزایش کیفیت زندگی انسا ن ها، حفظ محیط زیست برای نسل های آتی، رشد بازار سرمایه و افزایش کیفیت گزارشگری را در پی داشته باشد. یافته های این پژوهش می تواند به توسعه این نوع گزارش در ایران کمک نماید.