الگوی بیان ژن های القایی در پاسخ به تنش خشکی در مرحله گیاهچه گندم

مطالعات مولکولی نشان داده اند که تعدادی ژن با عملکرد گوناگون به وسیله تنش خشکی القا شده و عوامل رونویسی مختلف در تنظیم ژن های القا شده از تنش نقش دارند. به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر بیان ژن، عوامل رونویسی CRTBF2، DREB6 و DBF و الگوی بیان ژن های Acyl، SuT5 و SuT4 با استفاده از qRT-PCR مطالعه شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. فاکتور تنش شامل شاهد و 1-، 2-، 4- و 6- بار و فاکتور رقم شامل ارقام گندم قابوس و کوهدشت (متحمل به خشکی)، و احسان و مروارید (حساس به خشکی) بود. ارزیابی صفات مورفولوژیکی گیاهچه، از جمله درصد جوانه زنی، طول ساقه چه و طول ریشه چه در گیاهان مورد مطالعه نشان داد که با افزایش تنش خشکی، ارقام متحمل قابوس و کوهدشت از نظر این صفات نسبت به ارقام حساس احسان و مروارید کاهش کمتری داشتند. نتایح ارزیابی بیان ژن نشان داد که بیان ژن DREB6 در ارقام متحمل قابوس و کوهدشت در مقایسه با ارقام حساس احسان و مروارید بیشتر بوده و نشان دهنده نقش محصول این ژن به عنوان عامل رونویسی در القای راه انداز ژن های تحمل به خشکی و رونویسی از ژن ها بود. از طرف دیگر بیان ژن های CRTBF2 و DBF حاکی از آن بود که این ژن ها در بیان ژن های دخیل در تحمل به تنش خشکی در ارقام مورد بررسی، ظاهرا به عنوان عامل رونویسی بازدارنده عمل می کنند. بیان ژن های Acyl و SuT5 در ارقام متحمل نسبت به ارقام حساس بیشتر بود. با این حال، بیان ژن SuT4 در ارقام متحمل و حساس کمتر از بیان این ژن در تیمار شاهد مربوطه بود. بنابراین، ژن های Acyl و SuT5 به ترتیب از طریق مسیرهای تجزیه چربی و انتقال کربوهیدرات، تحمل ارقام قابوس و کوهدشت را افزایش دادند.