ارزیابی ریسک طرح های توسعه منابع آب با روش تحلیل درخت خطا (مطالعه موردی: ناحیه 4 مکران و بندرعباس)

امروزه پراکنش نامناسب بارش وکاهش نزولات جوی، به علاوه افزایش جمعیت و به تبع آن، افزایش مصرف و تقاضای آب، جامعه را به استفاده از طرح های توسعه منابع آب سوق داده است. همچنین، یکی از اهداف بلندمدت راهبردی آب کشور، برقرار کردن تعادل بین میزان تقاضای آب و منابع آب موجود با توجه به شاخص‏های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است. از این رو، تحلیل ریسک طرح های توسعه منابع آب با توجه به شاخص‏های توسعه پایدار ضرورت می‏یابد. در پژوهش حاضر برای نخستین بار، تکنیک تحلیل درخت خطا به منظور ارزیابی ریسک طرح های توسعه منابع آب، تحت چارچوب توسعه پایدار استفاده شده است. پس از تعیین رویداد راس، عوامل منجر به وقوع آن شامل شکست شاخص های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و منابع آب، شناسایی شدند. مدل پیشنهادی در قالب مطالعه موردی برای طرح های توسعه منابع آب ناحیه 4 سواحل مکران تا شهر بندرعباس ارایه شد. پس از محاسبه عملکرد منطقه در ونسیم، احتمال شکست شاخص های توسعه پایدار براساس خروجی ونسیم برآورد شد و به عنوان ورودی درخت خطای پیشنهادی به کار رفت. نتایج مطالعه حاضر نشان داد احتمال شکست بهترین و بدترین سناریو و همچنین شرایط موجود برای نیازهای آتی، به ترتیب برابر 38، 90 و50 درصد برآورد شد. در نهایت، به دلیل ریسک زیاد محاسبه شده، به رتبه بندی رویدادهای پایه براساس سهمی که در وقوع رویداد راس دارند، پرداخته شد. نتایج رتبه‏بندی نشان داد موثرترین رویدادهای پایه در بهترین سناریو به ترتیب، شکست اجتماعی و اقتصادی و در بدترین سناریو، شکست اقتصادی و اجتماعی هستند.