تعیین روش بهره برداری بهینه از مخزن با مدل غیر خطی برای کاهش تلفات آب مخزن

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی تلفات تبخیر و تراوش در روش‏های مختلف بهره ‏برداری از مخازن سدهاست. در تحقیق حاضر برای ارزیابی شاخص های تلفات آب و کمبود و شاخص ‏های کارایی مخزن طی سال های 1390-1397، ابتدا روش بهره‏ برداری گرادیان کاهشی تعمیم ‏یافته تدوین شد. سپس، این شاخص ‏ها به ازای روش‏ه ای گرادیان کاهشی تعمیم ‏یافته، بهره ‏برداری فعلی و منحنی فرمان پیشنهادی برآورد شده و با هم مقایسه شدند. برای برآورد دقیق تراوش، از واسنجی مدل سازی عددی Seep/w با استفاده از پیزومترهای موجود استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد روش بهره ‏برداری گرادیان کاهشی تعمی م‏یافته (GRG) نسبت به روش بهره ‏برداری استاندارد از نظر شاخص ‏های تراوش، تبخیر و کمبود سالانه به ترتیب به میزان 86/67، 24/54 و 68/67 درصد بهبود یافته است. از نظر شاخص ‏های اعتماد پذیری، برگشت‏ پذیری، آسیب‏ پذیری و انعطاف ‏پذیری به ترتیب به میزان 95/368، 26/110، 68/67 و 40/4750 درصد بهبود یافته است. همچنین، این روش نسبت به روش بهره‏ برداری فعلی از نظر شاخص‏های تبخیر و کمبود سالانه به ترتیب به میزان 88/15 و 86/41 درصد بهبود یافت. از نظر شاخص ‏های اعتمادپذیری، برگشت ‏پذیری، آسیب‏ پذیری و انعطاف‏ پذیری به ترتیب به میزان 54/25، 34/30، 86/41 و 15/125 درصد بهبود یافته و شاخص تراوش این روش نسبت به روش بهره ‏برداری فعلی 65/18 درصد افزایش داشته است. بنابراین، روش بهره‏ برداری بهینه گرادیان کاهشی تعمیم ‏یافته نسبت به دو روش‏ بهره ‏برداری منحنی فرمان و فعلی به صورت مطلوبی در بهبود شاخص‏ های کمبود، تلفات تبخیر و انعطاف‏ پذیری مخزن سد موثر بوده و پیشنهاد می‏شود برای کاهش تلفات تبخیر و کمبود تامین و بهبود کارایی مخزن، از این روش در سایر مخازن استفاده شود.