طراحی، ساخت و ارزیابی یک دستگاه اندازه گیری فرسایش پذیری نسبی خاک به فرسایش بادی

با توجه به اهمیت پدیده فرسایش بادی، شناخت سریع مناطق حساس به برداشت و کانون های فرسایش بادی حایز اهمیت است. در این پژوهش، دستگاهی سبک و کارآمد به منظور ایجاد شرایط اعمال تنش ثابت باد بر سطح ذرات خاک و اندازه گیری ذرات فرسایش پذیر، طراحی، ساخته و ارزیابی شده است. اصول طراحی دستگاه، تولید جریان باد به وسیله دمنده و اندازه گیری میزان ذرات سست و ناپایدار برداشت شده در مخزنی با بیشترین کارایی بود. با ساخت نمونه اولیه دستگاه با استفاده از اجزا و قطعات طراحی شده، دستگاه در صحرا مورد ارزیابی قرار گرفت و به وسیله یک کاربر در صحرا و بدون نیاز به مولد برق قابل استفاده بوده، وزن ذرات جمع شده در مخزن نشان دهنده میزان فرسایش پذیری نسبی اراضی نقطه آزمون به باد است. با بهره گیری از کیسه فیلتر هوا، از دست رفتن ذرات ریز فرسایش پذیر به خارج از دستگاه به کمترین مقدار رسید و اندازه گیری کمتر از مقدار واقعی فرسایش پذیری اراضی کاسته شد. نتیجه مقایسه اندازه گیری حساسیت خاک به فرسایش به وسیله دستگاه در اراضی بیابانی شمال دشت یزد-اردکان با میزان ارتفاع بادبردگی خاک از زیرشاخص های نصب شده نشان داد، این دستگاه توانایی خوبی (0.57=R2) در تشخیص سریع مناطق حساس به بادبردگی داشته، بدون اندازه گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک امکان شناسایی اولیه اراضی حساس به فرسایش بادی وجود دارد. این دستگاه به طور واقعی فرایندهای طبیعی فرسایش بادی که به وسیله جهش ذرات ایجاد می شود را شبیه سازی نمی کند، اما با استفاده از آن می توان به شاخص جدیدی برای ارزیابی فرسایش پذیری خاک و به دنبال آن شناسایی محل انتشار گرد و غبار دست یافت.