بررسی مقایسه ای رویکرد و عملکرد یونسکو در قبال میراث فرهنگی سوریه و عراق

این مقاله با روش مقایسه ای تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و از منظر نظریه رژیم ها، به بررسی و تبیین سازوکار یونسکو برای حمایت و حفاظت از میراث فرهنگی دو کشور سوریه و عراق بپردازد. میراث فرهنگی این کشورها به دلیل درگیری های مسلحانه همواره در معرض تخریب و سرقت بوده است. گروه های تروریستی در خاک سوریه و عراق، با تخریب میراث فرهنگی از رهگذر به اصطلاح «پاکسازی فرهنگی» و یا فروش غیرقانونی آن سعی در نابود کردن فرهنگ و هویت این دو کشور داشتند. یونسکو برای حمایت و حفاظت از میراث فرهنگی، در چارچوب سازوکار ویژه ای به نام «رژیم میراث فرهنگی» به مقابله با جرایم فرهنگی پرداخته است. بر اساس بررسی این مقاله، یونسکو تا کنون در جلوگیری و پیشگیری از تخریب میراث فرهنگی در سوریه و عراق موفق نبوده است. با این حال، درخصوص زمینه سازی برای بازسازی میراث فرهنگی در سوریه و عراق و همچنین مستند کردن و همکاری با نهادهای مرتبط با موضوع مقابله با جرایم فرهنگی موفق بوده است. در خصوص سازوکار حقوقی یونسکو، بیشتر قوانین ناظر بر وضعیت میراث فرهنگی سوریه و عراق مربوط به قوانین بین المللی حفاظت از میراث فرهنگی در حین منازعات مسلحانه است که شامل کنوانسیون 1954 یونسکو درباره حفاظت از میراث فرهنگی در حین منازعه مسلحانه و پروتکل های آن و همچنین قوانین حقوق بشر دوستانه بین المللی هستند که اکثرا جنبه عرفی دارند و جهانشمول هستند. در خصوص سازوکار اعلامی نیز، یونسکو بارها با هشدار نسبت به وضعیت سوریه و عراق و همچنین محکومیت اقدامات گروه های تروریستی در تخریب و سرقت میراث فرهنگی، در حساس سازی افکار عمومی جهان نقش داشته است.