تاثیر باکتری های استافیلوکوکوس جداسازی شده از گیاه سالیکورنیا بر روی رشد گندم

شوری یکی از گسترده ترین فرآیندهای تخریب خاک بوده که باعث محدود شدن افزایش تولید محصولات غذایی در جهت تقاضای بیشتر می باشد. تلقیح گیاهان با باکتری های محرک رشد گیاه متحمل به نمک با توان تولید ACC-دآمیناز و ایندول استیک اسید، اغلب اثرات منفی ناشی از غلظت بالای نمک را کاهش داده و موجب بهبود شاخص های رشد گیاه می شوند. از اینرو هدف از این پژوهش تعیین تاثیر باکتری های ریزوسفری و اندوفیتی متحمل به نمک جدا شده از خاک ریزوسفری و ریشه های گیاه سالیکورنیا بر شاخص های رشد گیاه گندم در غلظت های مختلف شوری بود.

این آزمایش در شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل شامل: چهار سطح شوری: صفر، 44، 77 و 110 میلی مولار کلرید سدیم و چهار سطح باکتری: تیمارهای بدون باکتری (شاهد)، باکتری ریزوسفری، اندوفیتی و تیمار ترکیبی (ریزوسفری و اندوفیتی) در 3 تکرار طراحی و اجرا شد. پس از برداشت گیاه گندم، ویژگی های موفولوژیکی و فیزیولوژیکی آنها اندازه گیری شدند. تجزیه تحلیل داده ها با نرم افزار SAS صورت گرفت.

نتایج نشان داد که عملکرد گیاه به طور معنی داری تحت تاثیر شوری قرار گرفت. افزایش غلظت کلرید سدیم از صفر به 44 میلی مولار بر همه ی شاخص های رشد تاثیر منفی نداشت و حتی در برخی موارد موجب بهبود آنها شد. اما با افزایش آن از 44 به 77 و 110 میلی مولار، شوری تاثیر منفی بر همه شاخص های رشد داشت و بیشترین تاثیر منفی در غلظت 110 میلی مولار بدست آمد. . در شرایط عدم تنش شوری حضور باکتری ها موجب افزایش عملکرد گیاه شد. در شرایط تنش شوری تلقیح جدایه های باکتری تاثیر معنی داری بر رشد گیاه داشت و موجب افزایش وزن خشک اندام هوایی (68/26-49/9 درصد)، طول ریشه (47/27-94/3 درصد) ، وزن خشک ریشه (36/47-10درصد) ، نسبت وزن خشک ریشه به وزن خشک اندام هوایی (69/20-41/19 درصد) و کاهش درصد نسبی آب برگ (71/11-2/1درصد)، سوپر اکسید دیسموتاز (8/15-63/7 درصد) و پرولین (33/33 - 5/12درصد) نسبت به شاهد شدند.

به طور کلی تلقیح باکتری ها، در 7 مورد از 13 شاخص رشد مورد بررسی موجب بهبود آنها شد. دلیل عدم تاثیر در 6 مورد دیگر می تواند به نمک دوست بودن باکتری و نسبتا مقاوم بودن رقم مورد استفاده گندم نسبت داده شود. با توجه به نتایج بدست آمده در این آزمایش جهت استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه متحمل به نمک جداسازی شده از گیاه سالیکورنیا به عنوان کود زیستی جهت بهبود شاخص های رشد، کاهش اثرات تنش شوری و افزایش عملکرد گیاه گندم نیاز به مطالعات بیشتری (استفاده از سطوح شوری بالا و رقم های گندم متفاوت) در سطح گلخانه ای می باشد.