ارزیابی آسیب پذیری آلودگی آبخوان های کارستی ماراب با استفاده از مدل RISKE و تحلیل سری زمانی

ارزیابی آسیب پذیری و خطر آلودگی، اقدامی مهم در مدیریت منابع آب کارست است. توسعه یافته بودن کارست در زاگرس، فراهم بودن شرایط طبیعی در منطقه و فعالیت های انسانی در محدوده آبخوان ها، سبب شده که انتشار آلودگی یکی از مهم ترین چالش های پیش روی آبخوان های زاگرس از نظر کیفی باشد. هدف این پژوهش، ارزیابی و تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان ماراب در غرب استان کرمانشاه در برابر انتشار آلودگی است. مدل RISKE با ارزیابی پنج پارامتر سنگ مادر آبخوان، میزان نفوذ، نوع خاک، توسعه کارست و اپی کارست به ارزیابی و پهنه بندی آسیب پذیری سطوح کارستی می پردازد. از روش های آماری تک متغیره خودهمبستگی برای ارزیابی توسعه شبکه درونی کارست آبخوان ماراب استفاده شد. در نهایت با تحلیل نتایج این دو روش، میزان آسیب پذیری آبخوان تحلیل شد. نتایج مدل RISKE نشان دهنده وجود سه پهنه آسیب پذیری در سطح آبخوان است که به ترتیب طبقه متوسط، کم و زیاد، 57/5 ،37/7 و 4/8 درصد از مساحت منطقه را به خود اختصاص داده اند. طبقات آسیب پذیری و مساحت آنها بیان کننده آسیب پذیری متوسط آبخوان ماراب در برابر انتشار آلودگی است. مناطق با آسیب پذیری زیاد در محدوده فروچاله ها و پلژه ها قرار دارد. نتایج تابع خودهمبستگی نشان داد که آبخوان ماراب دارای رفتار هیدرودینامیکی چندگانه است و دو نوع جریان سریع و پایه در آبخوان وجود دارد. بر این اساس می توان گفت به علت وجود جریان سریع در آبخوان و توسعه ژیومورفولوژی کارست سطحی، امکان انتشار آلودگی در آبخوان وجود دارد.