تاثیر تنش خشکی و محلول پاشی پتاسیم بر عملکرد و جوانه زنی بذر سه رقم گندم نان

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول پاشی پتاسیم بر عملکرد بذر و جوانه زنی بذر سه رقم گندم نان، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 90-91در دو منطقه جغرافیایی، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد اجرا شد. تیمارهای آزمایششامل تنش خشکی به صورت قطع آبیاری در سه سطح، از مرحله تشکیل سنبله تا رسیدگی فیزیولوژیکتنش شدید، از مرحله شروع تشکیل بذر تا رسیدگی فیزیولوژیکتنش ملایم و آبیاری معمول شاهد، محلولپاشی با پتاسیم در سه سطح، عدم محلول پاشی، محلول پاشی 1/5و 3درصد با اکسید پتاسیم K2O و سه رقم، شامل ارقام پیشتاز و مرودشت و لاین WS-82-9بودند. نتایج نشان داد که واکنش سه رقم گندم نسبت به اعمال سطوح مختلف تنش خشکی در دو منطقه برای صفت عملکردبذر متفاوت بود، به نحویکه عملکرد بذر بیشتر تحت شرایط آبیاری معمول با لاین WS-82-9در منطقه کرج 9310کیلوگرمدر هکتارو عملکرد بذر کمتر تحت شرایط تنش شدید خشکی با رقم مرودشت در منطقه یزد 2220 کیلوگرم در هکتاربدست آمد. محلولپاشی پتاسیم تاثیر مثبت بیشتری بر وزن بذرهای تولید شده منطقه یزد تحت شرایط تنش شدید خشکی داشت، به طوری که وزن هزار بذر با محلولپاشی 3درصد اکسید پتاسیم K2O نسبت به عدم محلولپاشی به مقدار 4/9گرم %22/2 افزایش یافت. همچنین بیشترین میزان عملکرد بذر 7322کیلوگرم در هکتاردر منطقه کرج با محلولپاشی 3درصداکسید پتاسیم K2O و کمترین میزان عملکرد بذر 4245کیلوگرم در هکتاردر منطقه یزد با تیمار بدون محلول پاشی بدست آمد. عملیات بوجاری بذر نشان داد که واکنش سه رقم مورد مطالعه گندم نسبت به تیمار تنشخشکی در دو منطقه متفاوت بود.کمترین درصد ضایعات بذرافت مفید و غیر مفیدتحت شرایط آبیاری نرمال با لاین  WS-82-9 در منطقه کرج  2/26درصدو بیشترین مقدار این صفت 54/76 درصدتحت شرایط تنش شدید خشکی با رقم مرودشت در منطقه یزد حاصل شد. تاثیرمحلولپاشی پتاسیم بر میزان ضایعات بذر نشان داد که ضایعات بیشتر22/14 درصددر شرایط بدون محلولپاشی و ضایعات کمتر در شرایط محلولپاشی3درصد اکسید پتاسیم 13/99 K2O درصدمشاهده شد. مقایسه نتایج درصد جوانه زنی قبل ازبوجاری و خصوصیات جوانه زنی بعد از بوجاری بذر نشان داد که قبل از عملیات بوجاری تیمار تنش خشکی درصد جوانه زنی بذرها را بطور معنی داری کاهش داد، ولی صفاتی نظیر درصد جوانه زنی و متوسط زمان جوانه زنی پس از بوجاری بذر تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفتند