مطالعه و معرفی صفات مورفولوژیکی مناسب برای شناسایی وثبت ارقام جدیدگندم دوروم در ایران

این آزمایش به منظور انتخاب ومعرفی صفات مناسب برای شناسایی ارقام مختلف گندم دوروم از یکدیگر درفرایند ثبت و گواهی بذر انجام شد. بدین منظور هشت رقم گندم دوروم رایج در ایران با استفاده از صفات مورفولوژیک مندرج در دستورالعمل آزمون های تمایز،یکنواختی وپایداری (DUS)1اتحادیه بین المللی حمایت از ارقام جدیدگیاهی  (UPOV) 2 مورد مطالعه قرارگرفت. هشت رقم گندم دوروم به نامهای آریا، بهرنگ، دنا، دهدشت، ساجی، سیمره،کرخه، یاواروس درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با  3تکرار در سال زراعی  90-91 در مزرعه موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند. تعداد  29صفت کمی و کیفی آزمونهای تمایز، یکنواختی و پایداری در گندم دوروم مشاهده، اندازه گیری و ثبت گردیدند. به منظور بررسی بیشتر تمایز ارقام با استفاده از صفات کمی، تجزیه واریانس و مقایسه میانگین با آزمون حداقل تفاوت معنی دار LSD و تجزیه کلاستر داده ها انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که ارقام مورد بررسی از نظر پنج صفت کمی ارتفاع بوته، طول سنبله، طول ریشک در نوک سنبله، مقطع عرضی ساقه و تراکم سنبله دارای تفاوت معنی داری در سطح احتمال 1درصد بودند. نتایج به دست آمده از مقایسه دو به دوی موجود بین  8رقم) 28 جفت مقایسه (در سطح معنی دار 1درصد نشان داد که صفات ارتفاع بوته، طول ریشک در نوک سنبله ، تراکم سنبله و طول سنبله یک جفت رقم در مجموع  25 جفت را از یکدیگر تفکیک نمودند. در حالی که اینصفات در سطح معنیدار 5درصد به ترتیب بیست، پنج، دو و یک جفت رقم تمام ارقام را از یکدیگر تفکیک نمودند. تجزیه کلاستر صفات کمی نیز ارقام را در خوشه های مختلف قرار داده و آنها را از یکدیگر متمایز نمودند. با توجه به نتایج به دست آمده در این آزمایش به طور کلی صفات ارتفاع بوته و طول ریشک در نوک سنبله از مهمترین صفات برای شناسایی وتمایزارقام دوروم ازیکدیگر بودند