ارزیابی میراث ژئومورفولوژیک شهر خرم آباد به منظور توسعه ژئوتوریسم شهری و حفاظت در برابر مخاطرات انسانی

در سال های اخیر ایده های میراث ژیومورفولوژیک شهری و ژیوتوریسم شهری در بین دانشمندان و متخصصان، اهمیت زیادی یافته است. این در حالی است که مخاطرات انسانی موثر بر محیط طبیعی شهرها، موجب آسیب، تخریب و تهدید میراث ژیومورفولوژیکی شهری شده است؛ بنابراین ارزیابی میراث ژیومورفولوژیکی شهری و ارایه یک برنامه حفاظتی، ضرورتی بنیادی و لازمه توسعه ژیوتوریسم شهری پایدار بوده و هدف اصلی این تحقیق است. پژوهش حاضر به صورت موردی در شهر خرم آباد انجام گرفت. این تحقیق با رویکردی یکپارچه و نوآورانه از طریق تلفیق مطالعات میدانی، ارزیابی کمی میراث ژیومورفولوژیکی، بررسی عوامل آسیب و تخریب و در نهایت ارایه یک برنامه حفاظتی برای نخستین بار صورت گرفته است. داده های تحقیق بیشتر از طریق مطالعات میدانی، منابع تصویری و نقشه های موضوعی تهیه شده است. ابزارهای مورد استفاده نیز شامل نقشه های موضوعی، ابزارهای میدانی و نرم افزارARC GIS 10.6 است. برای تجزیه وتحلیل از مدل پیکا و همکاران (2017) برای ارزیابی ژیومورفوسایت ها و از کارهای میدانی نیز برای بررسی مخاطرات انسانی موثر بر آنها و ارایه برنامه حفاظتی بهره گرفته شده است. نتایج نشان داد که از میان 33 ژیومورفوسایت ارزیابی شده، تپه فلک الافلاک با 25، مخمل کوه با 24 و تنگ شبیخون با 22 امتیاز، بیشترین امتیاز را برای توسعه ژیوتوریسم شهری کسب کردند. در بین مخاطرات تهدیدکننده میراث ژیومورفولوژیکی، بیشترین سهم به ترتیب مربوط به راه سازی، ساخت وساز در کوه پایه ها و رهاسازی زباله ها و پسماندها در محدوده ژیومورفوسایت هاست؛ بنابراین در تحقیق حاضر یک چارچوب حفاظتی در پنج بخش ایجاد حمایت سازمانی، ارزیابی، شناخت مخاطرات، اقدامات حفاظتی و پایش برای حفاظت میراث ژیومورفولوژیکی و توسعه پایدار ژیوتوریسم شهری خرم آباد ارایه شده است.