راهبرد کاهش مخاطرات طبیعی در ایران برمبنای حقوق و روابط بین الملل

در طی سال های 1998 تا 2017 بیش از 4 میلیارد و 450 هزار نفر در جهان تحت تاثیر مخاطرات طبیعی قرار گرفتند. گذشته از تحمیل بیش از 2900 میلیارد دلار آمریکا خسارت اقتصادی، یک میلیون و 330 هزار نفر نیز جان خود را از دست دادند. بیش از 67 درصد کشته ها و 45 درصد خسارات اقتصادی مربوط به دو مخاطره اصلی زلزله و سیل است. ایران به لحاظ احتمال رویداد مخاطرات طبیعی جزء ده کشور مخاطره خیز جهان به شمار می رود؛ چنانکه براساس گزارش دفتر سازمان ملل متحد مورخ 13 نوامبر 2017 از 41 مخاطره طبیعی شناخته شده در جهان، بیش از 34 نوع آن در ایران رخ می دهد. با اینکه ایران 1 درصد جمعیت جهان را دارد، در حدود 6 درصد تلفات ناشی از مخاطرات طبیعی را به خود اختصاص داده است. با وجود این، متاسفانه در ایران راهبرد مدونی برای کاهش مخاطرات با رویکرد پیشگیری تعریف نشده است؛ در نتیجه آسیب پذیری جامعه و هزینه های روانی و مادی ناشی از مخاطرات طبیعی افزایش یافته است. بر این اساس، تلاش برای کاهش آثار مخاطرات ضرورت دارد. این نوشتار از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی است که با هدف تعیین رویکرد و تدوین راهبردی ملی برای کاهش مخاطرات در ایران انجام گرفته و از نظر ماهیتی جزء تحقیقات کیفی و روش آن توصیفی و تحلیلی است؛ بدین منظور از منابع کتابخانه ای و اسنادی استفاده شده است. راهبردهای مختلفی در جهان برمبنای حقوق و روابط بین الملل برای کاهش مخاطرات تعریف شده است. با توجه به ماهیت مخاطرات طبیعی رایج در ایران و ظرفیت های بین المللی موجود، اصلاح، تقویت، بومی سازی، ایجاد و به کارگیری برخی قوانین، تاسیس مجمع ملی مدیریت مخاطرات برای ایجاد هماهنگی بین سازمان های عملیاتی و مراکز سیاستگذاری و مراکز تحقیقاتی در سطح وزارت خانه یا معاونت ریاست جمهوری، آمایش ملی از ظرفیت های علمی، فنی، مالی، اداری و محلی مدیریت مخاطرات برای پرداختن به مخاطرات شناسایی شده در سطوح ملی، تصویب و اجرای راهبردها و طرح های ملی و محلی کاهش مخاطرات در دامنه های زمانی مختلف، به عنوان راهبردهای اساسی ایران تاثیر بسزایی در کاهش مخاطرات خواهد داشت.