کاربرد شاخص های مورفوتکتونیکی در تحلیل مخاطرات زمین لغزش در راه آهن ناحیه لرستان

یکی از مهم ترین پدیده هایی که ایمنی خطوط ریلی را کاهش می دهد، مخاطرات طبیعی ناشی از حرکات دامنه ای و زمین لغزش است که خسارات جانی و مالی بسیاری را در پی دارد. با شناسایی مناطق دارای پتانسیل خطر می توان از بروز چنین حادثه هایی جلوگیری کرد. هدف این تحقیق، ارزیابی محدوده خطوط ریلی ناحیه لرستان از لحاظ شدت فعالیت های تکتونیکی و تاثیر این فعالیت ها در ایجاد و تشدید مخاطرات زمین لغزش در این حوضه است. ارزیابی نسبی وضعیت تکتونیکی منطقه با استفاده از شاخص تکتونیکی lat، و محاسبه هفت شاخص ژیومورفولوژیکی و مورفوتکتونیکی نظیر منحنی های هیپسومتری(Hi)، انتگرال هیپسومتری، شاخص شیب طولی رودخانه (SL)، نسبت شکل حوضه (BS)، شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی (AF)، شاخص نسبت پهنای کف دره به عمق دره (VF)، فاکتور تقارن توپوگرافی عرضی (T) و شاخص نسبت V انجام گرفت. زمین لغزش های منطقه نیز با استفاده از تصاویر ماهواره ای، نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی و همچنین تحقیقات میدانی مشخص شد. در مرحله بعد برای برقراری ارتباط کمی بین لغزش های مشاهده شده و شاخص های تکتونیکی در زیر حوضه ها از روش تحلیل رگرسیون خطی استفاده و به دلیل ناهمگنی شاخص ها در دامنه اعداد ، به روش نمره Z استاندارد شد و برای برقراری ارتباط بین شاخص ها و برداشت های میدانی مدل رگرسیون خطی آن محاسبه شد. نتیجه این تحقیق نشان داد که منطقه از لحاظ فعالیت های نیوتکتونیکی جوان است، اما شدت فعالیت در همه جای آن یکسان نیست، به نحوی که حوضه های 1، 3 و 12 بیشترین فعالیت تکتونیکی را داشته و حوضه های 9، 10، 11 و 13، فعالیت به نسبت کمتری دارند. حداکثر رخداد زمین لغزش در اطراف خطوط ریلی در حوضه های 5 و 12 مشاهده شد. براساس مشاهدات میدانی، بیش از 80 درصد کل زمین لغزش های منطقه بین ایستگاه درود تا تنگ هفت، در محدوده فعالیت تکتونیکی زیاد تا بسیار زیاد قرار دارد که این موضوع نشان دهنده تاثیر فعالیت زمین ساخت بر فراوانی زمین لغزش های منطقه است.