توسعه بدون برنامه گردشگری و تاثیر آن بر محیط زیست دریاچه ها

اکوتوریسم فرصت اقتصادی و شایان تاملی برای مناطق است. دریاچه گهر و اشترانکوه با تنوع زیستی ویژه یکی از آثار یخچالی ایران و از نقاط مهم اکوتوریسمی لرستان است. آستانه پایین آسیب پذیری، شرایط نامناسب زیست محیطی و گردشگری دریاچه و اعتقاد به نقش مدیریت ریسک در برنامه ریزی توسعه فضایی ضرورت های این پژوهش هستند. این تحقیق با روش تجزیه وتحلیل حالت های شکست و تاثیرات آن بر محیط زیست (EFMEA) انجام گرفت و هدف آن شناسایی، رتبه بندی و مقایسه مهم ترین ریسک های زیست محیطی و ریسک های ناشی از گردشگری در منطقه است. این تحقیق می تواند زمینه ساز کاهش یا حذف اثرهای مخرب انسانی و طبیعی و کمک به برنامه ریزی توسعه فضایی در این محیط شود. برای این منظور ابتدا مهم ترین ریسک های منطقه، شناسایی و براساس سه متغیر: «احتمال وقوع، شدت وقوع و گستردگی اثر» مقادیر عددی هر ریسک تعیین شد. براساس دامنه تغییرات، رده ها در پنج دسته رتبه بندی شدند. نتایج نشان داد که از بین ریسک های زیست محیطی منطقه، سه ریسک «آسیب های ناشی از تعداد گردشگران، تردد موتورسیکلت ها و رشد نیزارها» با میانگین 86/7 در اولویت اول یا ریسک بی نهایت قرار دارند. در ریسک های ناشی از گردشگری نیز «تعداد زیاد گردشگران، محدودیت فصل گردشگری و نوع تردد و مسیر پیاده روی» سه موردی هستند که با میانگین 86/7 در رتبه اول قرار دارند. از این رو براساس ضرورت اقدام متقابل این ریسک ها نیازمند برخورد فوری و اقدامات سریع اصلاحی و ممنوع کننده اند. از بین مجموعه ریسک های اولویت یک، ریسک «تعداد زیاد گردشگران» در هر دو دسته «ریسک های زیست محیطی» و «ریسک های ناشی از گردشگری» مشترک است و در نتیجه به عنوان مهم ترین تهدید منطقه، نیازمند برخورد فوری، برنامه ریزی و کنترل جدی است.