تعیین عدد مدول نشست جانبو در خاک های رسی با استفاده از سرعت موج برشی (مطالعه موردی: شهر تبریز)

نشست تحکیمی یکی از نگرانی های ژیوتکنیکی پروژه ها در مناطق با لایه های رسی می باشد. روش های متداول مطالعه این موضوع نیاز به صرف زمان قابل توجه دارد. برای ارزیابی نشست تحکیم عمدتا از تیوری های Terzaghi (1923) و Janbu (1963) استفاده می شود. امروزه یکی از موضوعات مورد علاقه محققان به منظور ارزیابی این نشست، بررسی روابط تجربی و روش شبکه عصبی مصنوعی با استفاده از خصوصیات فیزیکی و خمیری و اخیرا سرعت موج برشی می باشد. بدین ترتیب با تعیین سرعت موج برشی، ضرایب نشست از جمله عدد مدول نشست جانبو به کمک این روش ها برآورد شده و ارزیابی پتانسیل نشست پذیری یک منطقه با صرف زمان و هزینه کمتر عملی خواهد بود. شهر تبریز واقع در شمال غربی ایران، دارای انواع خاک های ریزدانه رسی، سیلتی و انواع مارن (زرد، سبز و خاکستری) با پتانسیل نشست پذیری مختلف تحکیم می باشد. در این تحقیق با حفاری سه گمانه ماشینی به عمق تا 8 متر، آزمایشات کامل فیزیکی، خمیری و تحکیم بر روی 20 نمونه خاک دست نخورده انجام گردید. از آزمایش صحرایی درون چاهی نیز برای تعیین سرعت موج برشی در گمانه ها استفاده شد. تا حد امکان از نتایج مطالعات ژیوتکنیکی موجود در محدوده تحقیق نیز استفاده شده و در مجموع بانک اطلاعاتی با 37 سری از خصوصیات نشست و سرعت موج برشی تهیه گردید. پس از تفسیر آماری و تعیین ضریب همبستگی بین داده های تحقیق و عدد مدول جانبو، روابط تجربی موجود با داده های تحقیق صحت سنجی گردید. با استفاده از رگرسیون خطی و غیر خطی، روابط تجربی بین عدد مدول جانبو و سرعت موج برشی مطالعه شده و بر اساس کلیه داده های موجودشامل 229 سری داده صحت سنجی و مقایسه انجام گردید. روابط پیشنهادی، مخصوصا رابطه نمایی با ضرایب آماری (786/0R2=،2257/0RMSE=،999/0 (CR=نسبت به روابط موجود کارایی بهتری نتیجه می دهند. همچنین به منظور برآورد عدد مدول جانبو، شبکه عصبی مصنوعی با 8 متغیر ورودی شامل خصوصیات فیزیکی و خمیری به همراه سرعت موج برشی مطالعه و نتایج با روابط تجربی نیز مقایسه گردید. شبکه عصبی با دو لایه پنهان و 15 نرون مخفی در هر لایه بهترین کارایی را نتیجه می دهد.