سنگ شناسی و زمین شیمی بخش گابرویی افیولیت دشت سمسور، جنوب شرق ایران

افیولیت سمسور، در استان سیستان و بلوچستان و 210 کیلومتری جنوب غربی شهر زاهدان واقع است. از نظر تقسیمات ساختاری و رسوبی ایران، این افیولیت در کنار گسل نصرت آباد - کارواندر و جزو پهنه زمین درز سیستان است. عمده واحدهای سنگی این افیولیت را واحدهای فرامافیک، واحدهای گابرویی (لایه ای و توده ای) و واحدهای دلریتی تشکیل می دهند. در بررسی های میکروسکوپی، ترکیب سنگ شناسی واحدهای مورد بررسی در این افیولیت شامل لرزولیت، گابرو، اولیوین گابرو و دیاباز است که دارای بافت های دانه ای، شبکه ای، انباشتی، پورفیری و پوست ماری سنگ ها هستند. در نمودارهای زمین شیمیایی رده بندی، در گستره سنگ های گابرو و گابروی پیکریتی قرار دارند. استفاده از نمودارهای تفکیک محیط زمین ساختی ماگمایی نشان می دهد که ماگمای سازنده سنگ های آذرین این افیولیت از ماگماهای نوع مورب پشته های میان اقیانوسی است. بررسی مقدار عناصر خاکی نادر بهنجار شده نسبت به کندریت و مورب نشان می دهند که مقادیر عناصر خاکی نادر سبک (LREE) نسبت به عناصر خاکی نادر سنگین (HRRE) غنی شدگی دارند و نسبت به بازالت های پشته های میان اقیانوسی مورب غنی شده (E-MORB)  و مورب عادی
(N-MORB) غنی تر هستند و نزدیکی بیشتری به E-MORB نشان می دهند. بررسی توالی های بلورهای انباشتی در بخش گابروهای لایه ای نشان دهنده ترتیب تبلور اولیوین، پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن است که شباهت بسیاری به تبلور جدایشی ماگماهای تولییتی پشته های میان اقیانوسی دارد.