بررسی ویژگی آداکیتی و خاستگاه ماگمایی توده مونزونیتی کانه دار در منطقه نیاز، شمال غرب ایران

منطقه نیاز در پهنه ماگمایی البرز -آذربایجان در شمال غرب ایران قرار دارد. تقریبا همه واحدهای سنگی این منطقه را سنگ های آذرین با ترکیب حدواسط تا اسیدی به سن الیگوسن تا میوسن تشکیل می دهند. بر اساس داده های زمین شیمیایی، سنگ های مونزونیتی کانه دار در این منطقه از سری های ماگمایی آهکی قلیایی پتاسیم بالا و شوشونیتی و دارای ویژگی متاآلومین تا کمی پرآلومین بوده و به کرانه های فعال قاره ای و محیط زمین ساختی پسابرخوردی وابسته هستند. غنی شدگی در عناصر سنگ دوست بزرگ یون (LILE) و عناصر خاکی نادر سبک (LREE) و تهی شدگی از عناصر با شدت میدان بالا (HFSE) و عناصر خاکی نادر سنگین (HREE) از ویژگی های اصلی این توده است. ویژگی های زمین شیمیایی مانند مقادیر SiO2 و Al2O3 بالا، MgO پایین، مقدار کم (Y 9/9 تا ppm 6/18) و (Yb 83/0 تا ppm 53/1)، مقادیر بالای (La/Yb)N (43/23 تا 82/64)، مقدار بالای Sr (میانگین ppm 74/719) و مقدار پایین عناصر HFSE نشاندهنده وابستگی آداکیتی این سنگ ها هستند. بطور کلی، ویژگی های زمین شیمیایی نمونه های مورد بررسی با آداکیت های پرسیلیس(HSA) همخوانی دارد. نسبت های بالای Sr/Y و La/Yb)N) بیانگر حضور آمفیبول و به مقدار جزیی گارنت به عنوان فازهای پایدار در ناحیه خاستگاه ماگما است و به نظر می رسد که ماگمای والد سنگ های آداکیتی مورد بررسی از ذوب بخشی پوسته ی زیرین ضخیم شده شکل گرفته اند.