تحلیل محتوایی و استنادی منابع پیشنهادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای سرفصل های دوره کارشناسی ارشد علم سنجی

یکی از ابزارهای مهم و اساسی در تحقق اهداف آموزشی و تربیتی نظام آموزشی عالی کشور، منابع دانشگاهی است. پژوهش حاضر به منظور تحلیل محتوایی و استنادی منابع پیشنهادی گرایش علم سنجی در مقطع کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی انجام شده است.

روش پژوهش تحلیل محتوا و ابزار گردآوری داده ها سیاهه وارسی است. جهت بازیابی رده های مختلف کتاب های فارسی و انگلیسی به ترتیب به آدرس کتابخانه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (www.nlai.ir) و آدرس کتابخانه کنگره آمریکا (https://loc.gov) مراجعه شد. همچنین، برای تعیین نیم عمر منابع مورد استناد، از فرمول T= Y+y استفاده شد. تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از نرم افزار آماری اکسل انجام شد.

برای سرفصل های کارشناسی ارشد به طور کلی 126 منبع فارسی و 89 منبع انگلیسی معرفی شده است. بر اساس نظام رده بندی کنگره، 36.05 درصد از رده علوم (Q) و 27 درصد از رده Z (کتابشناسی، کتابداری، کتاب، کتابت، صنعت و تجارت کتاب) معرفی شده اند. رده های T (فناوری)، L (آموزش و پرورش) و سایر رده ها نیز به میزان نسبتا کمتری مورد توجه بوده است. نیم عمر مقالات 11 سال و 6 ماه و کتاب ها 8 سال و 6 ماه محاسبه شد. دکتر عصاره در رتبه نخست مولفان پرکار به ویژه در تالیف مقالات قرار دارد (19.67) و سهم دکتر نوروزی چاکلی و دکتر مهراد نیز در تالیف کتاب، نسبت به بقیه چشمگیرتر است.

با توجه به کمبود واحدهای عملی و منابع ترجمه شده با محتوای روزآمد، بازنگری برنامه درسی ضروری به نظر می رسد. همچنین تالیف منابع حوزه علم سنجی با رویکرد بومی می تواند در راستای اثرگذاری پژوهش بر سیاست های علمی آموزشی کشور موثر واقع شود